28ظهر كه شهر در آرامش و سكون فرو مىرفت و تنها صداى مؤذن بود كه از بلنداى گلدستهها مردم را به نماز دعوت مىكرد.
مهمترين مكانى كه توجه انسان را در مكه به خود جلب مىكند همانا ساختمان مقدسى است كه در ميانۀ شهر قرار دارد، مكانى مسطح و وسيع كه كف آن سنگفرش و داراى دربهاى متعدد است و در اطراف اين فضاى باز، رواقهايى قرار دارد كه سنگينى سقفهاى آن را ستونهاى متعدد سنگى به دوش مىكشند. و در ميان اين فضاى باز، ساختمانى قرار دارد كه كعبه ناميده مىشود. سطح ديوارۀ خارجى اين ساختمان را پوششى از مخمل گرانقيمت، كه بر روى آن نوشتههاى عربى با آب طلا است، پوشانيده است.
او دربارۀ ازدحام جمعيت در مكه مىگويد:
علاوه بر جمعيت فراوانى كه در سالهاى اخير متناوباً وارد مكه شدهاند، امسال دو قافلۀ بسيار بزرگ از حجاج؛ يكى از آفريقا و ديگرى از آسيا وارد مكه شد و مجموع حجاج اين دو قافله چهل هزار نفر بودند كه از سيماى آنها مىتوان شدت احترام و علاقۀ آنان را نسبت به مسجدالحرام مشاهده كرد.
بورتون جهانگرد، كه سفرنامۀ فيناتى را چاپ نموده، در پاورقى خود بر آن، مىگويد:
على بك معتقد است شمار حجاجِ سال 1807 م. در عرفات هشتاد هزار مرد و دو هزار زن و هزار كودك بوده است. و اين در حالى است كه جهانگرد ديگرى به نام بورخارت حجاج را در سال 1814م. هفتاد هزار نفر دانسته است، ليكن بورتون مىگويد تعداد حجاج در سال 1853م. كه خود به حج رفته بود، از پنجاه هزار نفر تجاوز نمىكرده است.