33آنها با تمام موانع و مشكلاتى كه سر راهشان ايجاد مى‌شود، از پاى نمى‌نشينند و عاشقانه پيش مى‌روند و همه‌گونه مشقّات و مصايب را متحمّل مى‌شوند تا خود را به پاى ديوار كعبه برسانند. همين كه چشمشان، به خانۀ معبودشان افتاد، همان جا به خاك مى‌افتند و تمام سختى‌ها را فراموش مى‌كنند و با سوز دل مى‌گويند:
«يا رب ّ البيت ، البيت بيتك و العبد عبدك ».
آمدم بر درگهت اينك به صد فرياد و آه
از بزرگان عفو باشد، وز فرودستان گناه
چه عاشقانه به دور كعبه مى‌چرخند
اميرالمؤمنين عليه السلام ، در توصيف ازدحام پراشتياق حجّاج، در حال طواف، مى‌فرمايد:
«يردونه و رود الانعام ، و يألهون اليه و لوه الحمام ». 1
ديده‌ايد، حيوانات تشنه وقتى به آب مى‌رسند، چه سان با عجله مى‌روند و يكديگر را عقب مى‌زنند، همچنين حجّاج و زائران بيت مكرّم، آنچنان آتش شوق كعبه از ديدن آن، در دل‌هايشان مشتعل مى‌شود كه گويى عقل و هوش از سرشان مى‌پرد و همچون شترانِ عطشانِ به آب رسيده‌اى، با بى‌تابى و التهاب عجيب پيش مى‌روند و يكديگر را عقب مى‌زنند، و مانند كبوترانى كه به سوى بچّه و آشيانه بال و پر زنان و شتابان مى‌روند، اين دلباختگان نيز، با قلبى مشتاق و روحى موّاج از شور و هيجان، رو به سوى خانۀ معبود مى‌دوند.
گرايش مردم به كعبه، يك گرايش عادى نيست
تأمّل در آيۀ شريفۀ وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ 2 و گفتار اميرالمؤمنين عليه السلام و ديدن وضع گرايش مردم به كعبه در موسم حج، اين حقيقت را بر انسان روشن مى‌كند كه به طور حتم،