32خدا مى‌داند، چه دل‌هاى از خدا رميده‌اى، در اين بقعۀ مبارك، با خدا مأنوس شده‌اند و چه گمراهانى، از بركت اين بيت شريف به راه آمده‌اند و انسان‌هاى صالح بهشتى شده‌اند و چه جان‌هاى آلوده و سياهى، در اين جا پاك و منوّر گرديده‌اند. ولذا خدا، در توصيف اين خانه مى‌فرمايد:
مُبٰارَكاً وَ هُدىً لِلْعٰالَمِينَ. 1
«موجب بركت و هدايت جهانيان است.»
جاذبيّت كعبه، خارق‌العاده است
در آيۀ مورد بحث، چنان كه ملاحظه مى‌فرماييد، جملۀ يَأْتُوكَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ 2، جواب است براى جملۀ وَ أَذِّنْ فِي النّٰاسِ بِالْحَجِّ 3، و اين، مى‌فهماند كه آن اعلام آسمانى و نداى الهى كه به امر خدا، از حلقوم حضرت ابراهيم عليه السلام در عالم پخش شد و سپس، آن دعوت با بعثت حضرت خاتم النبيّين صلى الله عليه و آله تجديد و مؤكّد شد، آن‌چنان اثر گذاشت و كشش و جذبه‌اى خارق‌العاده در كعبه نهاد كه با خاصيّت مغناطيسى عجيبى، از اقطار و اكناف عالم، مادّه‌هاى قابل و مستعد را به سوى خود جذب مى‌كند. 4
موسم حج كه مى‌شود، جنبش و اهتزازى عجيب، در زواياى مختلف عالم، به وجود مى‌آيد و سيل جمعيت، به سوى كعبه سرازير مى‌شود. مردم از راه‌هاى هوايى و دريايى و خشكى يَأْتُوكَ رِجٰالاً وَ عَلىٰ كُلِّ ضٰامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ 5، سواره و پياده و چه بسا با مركب‌هاى ضعيف و لاغر و ناتوان، حتّى از نقاط واقع در درّه‌هاى عميق و كوهستان، رو به مكّه مى‌آورند؛ در حالى‌كه نه تهديدى در كار است و نه تطميعى. نه تبليغى مى‌شوند و نه عوامل محرّك ديگرى مى‌بينند.