203اهمّيت و ارزش خاص بر خوردار بوده، اشاره كرده است. ¹

شعراى قرن چهارم و پنجم اغلب به همين صورت در خلال اشعار توصيفى و مدحى خود به وصف مكّه و كعبه و متعلّقات آنها توجه كرده و در تشبيهات خود از آنها استفاده كرده‌اند.

3 - ابو محّمد منصور بن على منطقى رازى،

شاعر قرن چهارم، زيبا رويان خانۀ خود را به بتهاى درون كعبه در دوران جاهليّت عرب تشبيه كرده است. ²

4 - عنصرى،

كه ديگدان از نقره دارد و آلات خوان از زر و در قرن چهارم و پنجم مى‌زيسته، در مدح سلطان محمود ولى نعمت خود، قصيدۀ مدحيّه‌اى ساخته و هنر شاعرى خود را نمايان ساخته است. از كعبه و متعلّقات آن در تشبيه سود جسته و در يك بيت قصر او را در بزرگى مقام، به كعبه - كه پادشاهان به زيارت آن مى‌آيند - و قلمش را به حجرالأسود و كف بخشنده‌اش را به زمزم مانند كرده است. ³

عنصرى به اين مختصر بسنده نكرده در قصيده‌اى كه به مناسبت عيد قربان در وصف دربار سلطان محمود گفته و لقاى شاه را عيد مردم دانسته، خانۀ او را كعبه و خدمت وى را به منزلۀ حج شمرده است. در قصيده‌اى كه در مدح احمد حسن ميمندى سروده، باغ او را توصيف وآن را به كعبه تشبيه كرده است. ⁴

5 - حكيم ناصر خسرو قباديانى،

در فصل سوم در بحث از سفرنامه، بدو اشارت رفت و در همانجا گفتيم كه وى در سفرنامه‌اش تنها به توصيف اماكن و راهها و... و