36 بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمٰالاً» ¹، فرموده كه : زيانكارترين مردمان در عمل، آنانند كه حَجَّة الاسلام را به تأخير اندازند ².

و [ امام] صادق عليه السلام فرموده كه : مراد از قول خدا كه فرموده «وَ نَحْشُرُهُ ³ يَوْمَ الْقِيٰامَةِ أَعْمىٰ » ⁴ كسانى هستند كه حج بر ايشان واجب شود و ادا نكنند، خلّاق عالم در روز قيامت آنها را كور محشور سازد ⁵.

فِى الحديث : رسول‌خدا صلى الله عليه و آله فرموده : چون كسى را حج واجب شود و بى مانع شرعى خود را از حج باز دارد و حج نكرده بميرد، او را غسل ندهيد و كفن نكنيد و بر مقبرۀ مسلمانان او را دفن نكنيد كه بر ملّت يهود مرده [ است] .

اسحاق بن عمّار گويد كه : [ امام] صادق عليه السلام را گفتم كه : مردى با من مشورت كرد در باب حجّ رفتن، و آن مرد ضعيف الحال و كم بضاعت بود پس من چنين صلاح ديدم كه به حجّ نرود. حضرت فرمود كه : چه[ قدر] سزاوارى به اينكه يك سال بيمار شوى ! اسحاق گويد كه من يك سال بيمار شدم ⁶؛ «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعٰا إِلَى اللّٰهِ وَ عَمِلَ صٰالِحاً وَ قٰالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ » ⁷. پس بايد مرد به قدر امكان مردم را به طرف خداوند دعوت بكند و هرگاه اين مقدورش نشد اقلّاً آنان را كه مرتكب خير مى‌شوند مانع نشود، و كسانى كه از ابناى زمان مانع به اعمال خير ديگرى‌ها مى‌باشند در سهو و خطا، بيّن ⁸هستند.