44 رجوع به كفايت تفصيل اين امور در ضمن مسايلى كه مىآيد بيان خواهد شد.
1 زاد و هزينهى سفر
مقصود از «زاد» هر چيزى است كه انسان در سفر به آن نياز دارد، اعم از خوردنى و نوشيدنى و ساير امورى كه در سفر حج لازم است.
مسأله 7 براى تحقق استطاعت مالى لازم نيست انسان عين توشۀ راه و مركبى را كه مىخواهد با آن حج به جا آورد، داشته باشد، بلكه همين اندازه كه پول يا جنس ديگرى كه بتواند با آن توشۀ راه و هزينهى سفر را تهيه كند، داشته باشد، كافى است.
مسأله 8 كسى كه توشه راه و هزينهى سفر و چيزى هم كه ممكن است براى تهيۀ آنها صرف نمايد ندارد، حجّ بر او واجب نيست، هر چند بتواند آنها را با كسب و مانند آن بدست آورد.
مسأله 9 كسى كه تصميم دارد پس از انجام حج به وطن خود برگردد و يا به مكان ديگرى برود، بايد مخارج برگشت را نيز داشته باشد.
مسأله 10 كسى كه استطاعت مالى ندارد ولى به مقدار مخارج حج و يا تكميل آن از ديگرى طلب دارد، اگر طلب او حالّ است و يا وقت طلب او رسيده است و بدهكار توانايى پرداخت آن را دارد و مىتواند بدون حرج و زحمت آن را بگيرد، واجب است آن را مطالبه كند.
مسأله 11 زنى كه مهريهاش براى مخارج حج كافى است و آن را از شوهرش طلبكار است، در صورتى كه شوهر او توانايى پرداخت آن را نداشته باشد، نمىتواند آن را از او مطالبه كند و مستطيع نيست. ولى اگر شوهر او تمكّن دارد و مطالبۀ مهر نيز براى زن مفسدهاى ندارد، واجب است مهريه را مطالبه كرده و به حج برود. و چنانچه مطالبه آن براى او مفسده داشته باشد مثل اين كه منجر به نزاع و طلاق شود، مطالبه مهريه واجب نبوده و مستطيع نيست.
مسأله 12 اگر انسان مخارج حج را قرض كند، مستطيع نمىشود و در صورتى كه با آن حج به جا آورد از حَجّة الاسلام كفايت نمىكند. و هم چنين كسى كه مىداند در سال آينده مستطيع مىشود، نمىتواند مخارج حج را قرض كند و قبل از آن سال حج به جا آورد.
مسأله 13 كسى كه بدهى دارد و مالى غير از مخارج حج كه با آن بتواند بدهى خود را بپردازد ندارد، چنانچه بدهى او مدتدار باشد و اطمينان داشته باشد كه در وقت اداء بدهى، توانايى پرداخت آن را دارد واجب است به حج برود. و