32شافعى مى‌نويسد: «استحسان، لذت‌بردن و حكم به هوا و هوس است». 1
علاوه بر اين، صرف نيك‌پسندى، يك مجتهد نمى‌تواند استحسان را از منابع استنباط احكام به شمار آورد و استناد به چنين چيزى در اثبات احكام از مصاديق آشكار پيروى از ظن و گمان به شمار مى‌آيد؛ درحالى‌كه قرآن كريم مى‌فرمايد: «و بيشتر آنان جز از ظن و گمان پيروى نمى‌كنند، با اينكه قطعاً ظن و گمان، كسى را به هيچ چيز از حق بى‌نياز نمى‌كند. همانا خداوند به آنچه انجام مى‌دهيد داناست». 2
به نقل از امام صادق(ع)، پيامبر خدا(ص) فرمود: «از پيروى ظن و گمان بپرهيز؛ چراكه همانا گمان از زشت‌ترين دروغ‌هاست». 3
محقق قمى و ديگران در بطلان استحسان چند طريق بيان كرده‌اند:
اول - دليلى بر اعتبار آن وجود ندارد؛
دوم - استحسان فقط ظن‌آور است و پيروى از ظن جايز نيست؛
سوم - اجماع امت اسلامى بر بطلان آن دلالت مى‌كند؛
چهارم - احاديث شيعه و سنى حكم مبتنى بر استحسان را ممنوع دانسته‌اند. 4