29از جمله مذاهب سرزمين بين‌النهرين كه تاريخ آن به عهد قديم باز مى‌گردد، آيين صابئين، كه پيروانش مدعى‌اند كه معلم نخستين آن دو پيامبر و فيلسوف به نام «عاذيمون» يعنى روح پاك و «هرمس» بوده‌اند و مى‌گويند «عاذيمون» همان شيث فرزند سوم آدم(ع) و هرمس همان «ادريس»(ع) مى‌باشد و نيز به گفته آنان «ارفئوس» از فلاسفه و پيامبران آنها بوده است. 1
اين گروه در شهر حرّان، در جنوب شرقى تركيه كنونى ميان موصل و شام سكنى داشته‌اند ... حرّان شهرى مقدس در نظر صابئين بوده كه به قصد زيارت معبدى كه در آن قرار داشته و به نام «سن» خداى ماه موسوم بوده، مى‌آمده‌اند.
گروه ديگرى از صابئين به قصد زيارت رهسپار «حاران» يا «حرّان» مى‌شده‌اند كه محل هجرت ابراهيم(ع) بوده و صابئين حرانى بدانجا منسوبند. 2
صابئين به رغم كمى عدّه، گروه‌هاى متعددى هستند؛ بعضى به كاظم بن تارخ كه به گفته مقريزى به آيين برادر ابراهيم بوده‌اند، نسبت داده مى‌شده و در برابر آيين ابراهيم قرار گرفته‌اند.
صابئين فرق مختلفى هستند و در كتاب‌هاى ملل و نحل نامشان و عقايد و آدابشان آمده كه در اين‌جا در صدد آن نيستيم.
فرقه‌اى از صابئين هستند كه بيت‌اللَّه الحرام را بزرگ مى‌شمرند و كعبه را احترام مى‌كنند و همه ساله به زيارت آن مى‌آيند. اين فرقه بر اين باورند كه كعبه و بت‌هاى آن به آنها تعلق داشته است و بت پرستان از آنان بوده‌اند و آنها «لات» و «عزّى» را به نام ستاره زحل و زهره ناميده‌اند!
نقل مى‌شود كه صابئين كعبه را تعظيم مى‌كنند و معتقدند آن را هرمس يعنى ادريس بنا كرده و آنجا خانه زحل بزرگترين ستاره سياره است، از قول برخى عارفان آنها نقل شده كه آنها صفات حضرت محمد(ص) را در كتاب‌هايشان خوانده و او را پادشاه عرب