52سه خليفه يا تغيير در ترتيب فضيلت چهار خليفه، بلكه حتى نقل فضيلت براى حضرت على(ع) و اهل بيت آن حضرت(عليهم السلام)، مساوى با تشيع دانسته شده است.

درباره تعبير «رفض» نيز همين اختلاف‌نظرها درخور ملاحظه است. از شافعى نقل شده است: «هركس ابوبكر و عمر را امام نشمرد، رافضى است». ¹ «حافظ مزى»، رافضى را اعم از آنچه در سخن شافعى است، دانسته و در بيان مراد از رافضى، گفته است: «كسى كه حتى از يك نفر از ياران پيامبر(ص)، كراهت داشته باشد». ² در برخى موارد نيز مشاهده مى‌شود، حتى تقدم على(ع) بر عثمان را نشانه رفض دانسته‌اند. بنابراين، مفهوم «تشيع» و «رفض» در صدر اسلام، اعم از آنچه اكنون متداول است، بوده.

گفتنى است برخى، تشيع راوى حتى به‌معناى اعم آن را مخل به عدالت ايشان دانسته و حكم به نپذيرفتن روايات آنان كرده‌اند.

6. ضبط

واژه‌شناسان، «ضبط» را به‌معناى حفظ بليغ (نگهداشتن به درستى و استوارى) و حزم ³ معنا كرده‌اند. كلمه «اضبط» نيز از همين مادّه، به‌معناى كسى است كه با دو دست خود كار مى‌كند. ⁴ همچنين به‌معناى اتقان، حفظ با حزم و دقت، لزوم چيزى و نگاه‌داشتن آن ⁵، تصرف‌كردن، در قبضه درآوردن و محكم‌كردن ⁶، آمده است. بنابراين