28ديدگاه‌هاى ديگرى نيز ميان فقها مطرح است كه درصدد بررسى آنها نيستيم. بلكه تنها درپى آنيم كه درستى نظريه دوم را به اثبات رسانيم.

4. بررسى ادله وجوب عمره

ادله‌اى كه ممكن است بر وجوب عمره دلالت كند، تحت سه عنوان نقد و بررسى مى‌كنيم:

الف) آيات

يك - (وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلّٰهِ)؛ «حج و عمره را براى خدا تمام به جاى آوريد».

(بقره: 196)

دلالت آيه بر وجوب عمره، همانند حج روشن است؛ زيرا جمله «أَتِمُّوا» به كلمه «اَلْعُمْرَةَ» نيز تعلّق گرفته است.

اشكال

از ميان فقها، آيت‌الله حكيم بر دلالت آيه اشكال كرده و چنين نگاشته است: «ظاهراً معناى اين آيه عبارت است از وجوب تمام كردن عمره، نه وجوب شروع عمره». ¹

نقد و بررسى

اولاً: اگر چه كلمه أتمّوا در آيه به كار رفته، ليكن بى‌شك مدلول آن وجوب است، نه اتمام؛ به عبارت ديگر أتمّوا در اينجا به معناى وجوب ادا و انجام دادن عمره است. شاهد بر اين مدّعا آيات و رواياتى است كه در آنها اين‌گونه تعبيرها آمده و در مقام بيان وجوب است؛ مانند أَتِمُّوا الصِّيٰامَ و أَقِيمُوا الصَّلاٰةَ .

ثانياً: در روايات بسيارى، آيه به وجوب حج و عمره تفسير شده است؛ از جمله صحيحه زراره است كه از امام باقر(ع) نقل كرده:

«العمرة واجبةٌ على الخلق بمنزلة الحج لأنّ