51متعال «بايد طواف بيت عتيق را به جا آورند» پرسيدم. حضرت جواب دادند: «طواف فريضه، طواف نساء است».
سند روايت معتبر است چون مراد از احمدبن‌محمد، احمد بن محمد بن ابى‌نصر بزنطى است كه از اجلاى اصحاب امام رضا(ع) است. 1 وثاقت سهل‌بن‌زياد مورد اختلاف است؛ ولى بنابر تحقيق، وثاقت وى ثابت است. 2
روايت ديگرى، به همين مضمون، از امام صادق(ع) نقل شده است:
الحُسَيْنُ بْنُ مُحَمدٍ عَنْ مُعَلى بْنِ مُحَمدٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ حَمادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِي‌عَبْدِاللهِ(ع) فِي قَوْلِ اللهِ عَز وَ جَل (وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَ لْيَطوفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ) قَالَ طَوَافُ النسَاءِ. 3
حماد از امام صادق(ع) روايت مى‌كند: حضرت در مورد فرموده خداوند متعال «بايد به نذرهايشان وفا كنند و طواف بيت عتيق را به جا آورند»، فرمود: «مقصود طواف نساء است».
تقريب استدلال
اين روايات مورد استناد برخى فقها قرار گرفته، ولى تبيينى در مورد نحوه دلالت آن صورت نپذيرفته است. 4 از اين‌رو در توضيح بايد بگوييم: مفاد تمامى روايات اين است كه مراد از طواف بيت عتيق كه در آيه شريفه 5 بدان امر شده است، طواف نساء است. در اين روايات نامى از حج و اقسام آن نيست؛ ولى