23
ب) تمركز بر دشمن مشترك
يكى از عواملى كه سبب وحدت و تقويت انسجام جبهه داخلى مى‌شود، وجود دشمن مشترك است. دشمن مشترك سبب انسجام و يكپارچگى داخلى، هويت‌بخشى به جمع درونى و انگيزه‌اى براى تلاش و احساس در راه بودن است؛ زيرا بخشى از هويت با ضديت معنادار مى‌شود؛ يعنى بخشى از كيستى ما مرهون آن است كه ما چه كسى نيستيم. بنابراين اصل هويت، پيوسته با اصل ضديت مقارن است. 1
آمريكا 2 و اسرائيل 3 كه از دشمنان اسلام هستند، با اتخاذ روش‌ها و منش‌هاى اسلام‌ستيزانه، به صورت گسترده از اين ايده در انسجام‌بخشى و هويت‌بخشى به جوامع خود استفاده مى‌كنند. بازتاب اين نگرش در نظرياتى مانند «پايان تاريخ» فوكوياما يا «برخورد تمدن‌ها 4» از سوى هانتينگتون ظاهر مى‌شود.
برائت از مشركين در حج اين پيام را براى مسلمانان دارد كه آنها بايد با وجود همه اختلافات و فرق، بر محور توحيد و كعبه متحد شوند و همگى كفر و كافران را به عنوان دشمن مشترك خود بدانند. يعنى علاوه بر اينكه قبله، پيامبر و كتاب همه مسلمانان يكى است، دشمن آنها نيز يكى است؛ چرا كه دشمن مشترك همه مسلمانان على‌رغم تفاوت‌هاى سياسى و جغرافياى آنها در كفر و كافر بودن يكسان است.
وقتى مسلمانان، كافران را دشمن خود بدانند، آن‌گاه از جانب آنها احساس تهديد مى‌كنند و روابط خود را با ساير مسلمانان و غيرمسلمانان به گونه ديگرى تنظيم مى‌كنند