82وقتى امام صدر به لبنان آمد، امرى عجيب و غيرعادى بود؛ به گونهاى كه داعيهدار چنين موضوعى به راحتى به ارتداد، الحاد، فسق، فجور و خروج از دين و امورى از اين قبيل متهم مىشد. سياستمداران تحمل نداشتند كه فردى برجسته، با اخلاص هوشيار و پاك به عرصۀ فعاليت آنان قدم گذارد. از سوى ديگر برخى روحانيون تاب و تحمل چنين فردى را نداشتند ... امام موسى صدر تنها بنيانگذار مقاومت نبود، بلكه بنيانگذار اقدامات، طرحها و دستاوردهاى بسيارى بود كه در صورت غفلت از آنها از قافلۀ زمان عقب خواهيم ماند. حضور امام موسى صدر در لبنان باعث شد كه روحانيت بار ديگر مسئوليت انسانى، شرعى و مدنى خود را بر عهده بگيرد و از كانالى انسانى، الهى و شرعى و نه قدرتطلبى و انتقامجوئى پا به عرصۀ سياست بگذارد ... ما از امام صدر آموختيم كه سرزمين غصب شده را نمىتوان از راههاى مسالمتآميز بازپس گرفت. آموختيم كه سرزمين غصب شده را تنها از راه جهاد، شهادت، فداكارى، جنگ و خون و باجانفشانى شهادتطلبانى چون احمد قصير و بلال فحصى مىتوان بازپس گرفت. بنابراين نقش تأسيسى امام صدر به يك عرصه محدود نمىشود، بلكه او در ابعاد مختلفى در كشور لبنان بنيانگذار و مؤسس به شمار مىآيد. 1
او همه اين موانع، مشكلات، تهمتها و افتراها را به جان و دل خريد و تحمل كرد و در نهايت تحول بزرگى را در ابعاد وسيع در لبنان وحتى منطقه به وجود آورد. با صبر و تحمل، بسيارى از مخالفان سرسخت خويش را به زانو درآورد و به كرنش واداشت. شيخ حسن خطيب يكى از مخالفان وى مىگويد:
من با اين مرد خيلى جنگيدم! بسيار با او مبارزه كردم! اما هر چه قدر بيشتر مبارزه كردم، او بيشتر محبت نمود و بيشتر به ديدنم آمد. آنقدر محبت نمود كه خودم شرمنده شدم. 2
سخن پايانى
امروز هر تيرى كه به سوى رژيم غاصب صهيونيستى اسرائيل شليك مىشود و هر پيروزى مردم لبنان و فلسطين، به يقين اين مصلح بزرگ سهم بزرگى در آن دارد؛ زيرا او مؤسس مقاومت و جهاد با دشمن مشترك و منادى وحدت و يكپارچگى طوايف در