4011. براى توضيح روايات، به بيانات مرحوم مجلسى در بحارالانوار اكتفا نشده و از منابع ديگر نيز بهره گرفته شده است.
2. در برخى موارد، به منابع اهل سنّت نيز استشهاد شده است.
3. بخش اول مقاله بيان چند نمونه از روايات كتاب، همراه با احتمالات معنايى آنهاست و بخش دوم به پاسخ چند پرسش مىپردازد كه البته به طور پراكنده نيز در كتاب طرح و پاسخ داده شده است.
بخش اوّل: روايات
روايت اوّل
از معاوية بن وهب نقل شده كه حضرت صادق (ع) فرمود:
«لا تَدَعْهُ لِخَوْفٍ من اَحَدٍ رَأى مِن الحَسرةِ ما يتَمَنّى أَنَّ قَبْرَهُ كانِ بِيَده» ؛ 1زيارت حسين (ع) را به خاطر ترس از هيچ كس ترك مكن؛ زيرا هر كس به خاطر ترس او را ترك كند، حسرت خواهد خورد كه:
تعبير
«ما يتَمنّى أَنَّ قَبْرَه كانِ بيَده» يكى از اين چند معنا را دارد:
1. آرزو مىكند كه حسين (ع) را زيارت كند، در حالى كه يقين دارد در حال مُردن است و قبرش را نيز با دست خود كنده است؛ يعنى با اينكه مىداند در حال مرگ است، آرزوى زيارت حسين (ع) را دارد.
2. يا به اين معناست كه با خروج از منزل براى زيارت حسين (ع) ، جانش را به خطر اندازد و خود سبب قتل خود را فراهم كند.
3. يا به اين معناست كه پس از مرگ آرزو مىكند كه به اختيار خود از قبر بيرون بيايد و به زيارت حسين (ع) مشرّف شود.
4. يا به اين معناست كه آرزو دارد اى كاش قبرش نزد قبر حسين (ع) باشد؛ يعنى ضمير در «بيده» راجع به حسين (ع) و ضمير در قبرهُ راجع به زائر است.
5. يا به اين معناست كه آرزو دارد قبر حسين (ع) نزد او باشد تا هر لحظه كه اراده كرد، به زيارت ايشان نائل شود؛ يعنى ضمير در «قبره» به حسين (ع) و ضمير در «بيده» به زائر بازمىگردد. 2
6. يا به اين معناست كه اى كاش نزد قبر حسين (ع) سكونت گزيده بودم و زندگى مىكردم و به زيارت او مىرفتم و قبرم نزديك قبر حسين (ع) باشد. 3