176«مسلمانان براى زيارت روضه حسينيه از همه اطراف وارد مىشدند. و در «روضه سقاه» كه عده اى براى رضاى خدا و كسب ثواب به مردم آب مىدادند يا براى زنده نگه داشتن ياد امام شهيدى كه در همين بقعه، تشنه به شهادت رسيد. آنان [سقاها] با مشكهاى چرمى پر از آب، دور مىزدند؛ در حالى كه در دستشان طاسهاى نقره اى زيبايى بود كه با آنان به ديگران آب مىآشاميدند» .
7. عباس مكى
در تاريخ 1131ق. عالم شاعر و اديب بزرگ، عباس بن على بن نورالدين حيدر مكى موسوى حسينى، حائر حسينى را زيارت كرد و از حرم مطهر گزارشهايى براى ما به يادگار گذارده است. او در توصيف حرم مطهر مىنويسد:
«در حرم سرورم، حسين (ع) چراغدانهايى خيره كننده از ورق مرصّع و گونههايى از جواهرهاى گرانبهاست كه با خراج يك شهر برابرى كند. اغلب اينها هديههاى شاهان و فرمانروايان ايران است. بر فراز قسمت بالاى سر مبارك، چراغدانى از طلاى سرخ به وزن دو من يا بيشتر آويخته است. بر بناى حرم، گنبدى است بلند، با بنايى شگفت كه خبرههاى چيرهدست و آگاه، آن را ساخته است و سر بر آسمان مىسايد.
8. كارستون نيبور
اين جهانگرد آلمانى، در سال 1727م/ 1139ق. كربلا را زيارت كرد و گزارش جامعى از اين شهر و مكانهاى زيارتى آن داده است. وى از مكانهايى ياد مىكند كه اكنون، اثرى از آنها نيست؛ به عنوان نمونه از به مكانى اشاره مىكند كه زائران امام حسين (ع) مقيدند آنجا را زيارت كنند و آنجا، محل افتادن امام حسين (ع) از اسب به زمين است.
همچنين از حوض آب بسيار بزرگى ياد مىكند كه يادآور جايى است كه حضرت عباس (ع) نتوانست آب را به خيمهها برساند.
9. ابوطالب خان
او اصالتاً ترك و موطنش هند بود و در كتابى به نام مسير طالبى، شرح سفر خود به عتبات عاليات را نگاشته است. سفر وى در كربلا در سال 1217ق. يك سال قبل از حملۀ وحشيانه