28
الف: تقسيمات نژادى عرب:
بيشتر علماى انساب، عرب را به سه قسمت تقسيم كردهاند:
1 . عرب عاربه:
آنان عرب خالصاند كه به سبب انتساب به يَعرببن قحطان، «اعراب قحطانى» و به سبب سكونت در يمن «اعراب يمانى» ناميده مىشوند. 1 عرب عاربه در مناطق جنوبى ساكن بودند و پس از خراب شدن «سد مَأرِب» به سمت شمال شبه جزيره رفتند و برخى در غَسّان، برخى ديگر در يثرب (مدينة النبى صلى الله عليه و آله ) ساكن شدند. دو قبيلۀ اوس و خزرج كه به انصار معروفاند، از اعراب قحطانى و عاربه هستند.
2 . عرب مُسْتَعْربه
آنان عرب ناخالصاندكه بهسبب مجاور بودن بااعراب خالص و يا اختلاط و امتزاج با آنان، عرب شدند. 2 عرب مستعربه بيشتر در مركز شبه جزيره و حجاز زندگى مىكردند و چون نسل ايشان به «عدنان»، جدّ بيستم پيامبر صلى الله عليه و آله مىرسد، آنان را «اعراب عدنانى» و نيز ازآنرو كه ازنسل اسماعيل عليه السلام هستند، «اعراب اسماعيلى» خواندهاند. قريش، كه پيامبر صلى الله عليه و آله و بنىهاشم از ميان آنان هستند و نيز ثقيف، از اعراب مستعربه مىباشند.
3 . عرب بائده
اينان چون از ميان رفتهاند، عرب «بائده» نام گرفتهاند. اقوام عاد، ثَمود، طَسْمْ، جُدَيْس، امَيم، جاسِم و عَبيل از اين دسته هستند. 3
ب - تقسيمات اجتماعى عرب
اعراب از لحاظ اجتماعى و حيات معيشتى، به دو دستۀ مهم تقسيم شدهاند.