217
كتاب «المزار» شيخ مفيد
محمود مهدى‌پور
چكيده
«حقاً نمى‌دانم اين موسوعة مزارات را بر آستان چه كسى تقديم مى‌كنم؛ به كسانى كه. . .» اين بخشى از عبارت‌هايى است كه پژوهشگر در آغاز كتاب المزار شيخ مفيد، نخستين اثر از مجموعۀ «موسوعة مزارات» آورده است. اين كتاب كه بيش از هزار سال از وفات مؤلف آن گذشته، پس از كامل‌الزيارات ابن‌قولويه، دومين كتاب مهم شيعه در باب زيارت است. آثار شيخ مفيد همواره مورد اعتماد عالمان بزرگ بوده است و اين كتاب نيز از مآخذ كتاب‌هايى چون تهذيب‌الاحكام، المصباح و بحارالانوار بوده است. المزار نخستين كتابى است كه «زيارت ناحيۀ مقدسه» را نقل كرده و با وجود حجم اندك، جامعيت، قدمت و جايگاه نويسنده، اعتبار ويژه‌اى به آن بخشيده است. كتاب مشتمل بر دو بخش اولى و ثانوى است و محقق در بخش اول 67 باب و در بخش دوم 29 باب آورده و پنج نوع فهرست براى كتاب استخراج كرده است. اين مقاله، پس از معرفى اجمالى كتاب، انواع فهرست‌ها و نام ابواب دو بخش را ذكر كرده است.
واژگان كليدى: المزار، شيخ مفيد، زيارت ناحيۀ مقدسه، موسوعۀ مزارات.