126يكى از مساجد تاريخى و معروف و پرفضيلت كه پيش از اسلام و پس از آن همواره آباد بوده و هست، مسجد مقدس بَراثا ¹است. اين مسجد ميان بغداد و كاظمين بر سر راه زوّار عتبات عاليات قرار گرفته و سزاوار است كه زائران به آن مسجد رفته و در آن‌جا نماز گزارند؛ زيرا سرزمين براثا و مسجد آن، مكانى بسيار مقدس است و محل نماز و عبادت بسيارى از انبياء و اولياى الهى و اميرالمؤمنين (عليه السلام) و مقبره شهدا بسيارى بوده است و حوادث بسيار مهمى در اين مكان رخ داده كه در اين مقاله به برخى از آنها مى‌پردازيم.

براثا در احاديث

1. امام صادق (عليه السلام) به ابى‌الحسن حذّا فرمود:

«در طرف شما مقبره‌اى وجود دارد كه به آن براثا مى‌گويند و از آن‌جا صدوبيست هزار شهيد محشور مى‌شود كه همانند شهداى جنگ بدر هستند» . ²

2. سليمان اعمش از جابر بن عبدالله انصارى و او از انس بن مالك نقل كرده كه گفت:

چون اميرالمؤمنين (عليه السلام) از جنگ با خوارج بازگشت، در براثا فرود آمد و در آن‌جا راهبى در دير خود بود. راهب چون آن لشكر را ديد، از دير خود فرود آمد و پرسيد: رئيس اين لشكر كيست؟ گفتند: اميرالمؤمنين على (عليه السلام) است و از جنگ اهل نهروان بازگشته است. پس به خدمت حضرت شتافت و با ادب ايستاد و گفت: «السلام عليك يا اميرالمؤمنين حقّاً حقّاً» . حضرت فرمود: از كجا مى‌دانى كه من اميرالمؤمنين هستم به حقيقت و درستى؟ گفت: چنين خبر داده‌اند ما را رهبانان و دانايان ما. حضرت آن راهب را به نام خطاب كرده، فرمود: «اى