12عراق، لبنان، در كشورهايى از افريقا و در جاهاى ديگرى كه بتوانند، با همه قوا در حال پراكندن ويروس اختلاف مذهبىاند. اجتماع حج بايد ما را در برابر اين بيمارى مهلك مصون سازى كند و آيه شريفه (وَأَطِيعُواْ اللهَ وَرَسُولَهُ وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَاصْبِرُواْ إِنَّ اللهَ مَعَ الصَّابِرِينَ) را پيوسته در برابر چشم ما قرار دهد. 1
نمىخواهيم بگوييم اختلافات شيعه و سنى هميشه مربوط به استعمار بوده، نه؛ احساسات خودشان هم دخيل بوده. بعضى از جهالتها، بعضى از تعصبها، بعضى از احساسات، بعضى از كجفهمىها دخالت داشتند؛ ليكن وقتى استعمار وارد شده، از اين سلاح حداكثر استفاده را كرد. . . در اين كار، انگليسىها از بقيه دشمنان استعمارى، متبحرترند. در ايران، تركيه و كشورهاى عربى و در شبهقاره هند، اينها سالها زندگى كردهاند و با رموز آشنا هستند كه چگونه مىشود سنى را عليه شيعه و شيعه را عليه سنى تحريك كرد؟ 2
4. كج سليقگىها و كج فهمىها، عامل نفوذ دشمنان
چند سال قبل از اين، در منطقه كردى، يك عالم روشنبين در نماز جمعه سخنرانى كرد؛ گمانم قسم خورد - اينجور به ذهنم است، چون سالها گذشته است - گفت: والله آن كسانى كه مىآيند، پيش شيعه، بغض و كينه سنى را در دل او وارد مىكنند و مىروند پيش سنى، بغض و كينه شيعه را در دل او وارد مىكنند، اينها نه شيعه هستند و نه سنى. نه شيعه را دوست دارند، نه سنى را دوست دارند؛ با اسلام دشمنند. البته نمىدانند؛ خيلىهاىشان نمىفهمند. 3
ما كه مسلمان هستيم، بايد حواسمان جمع باشد. ما بايد بفهميم كه پول نفت فلان كشورى كه به نوكرى آمريكا و غرب در ميان ملتهاى مسلمان شناخته شده و روسياه است و به استكبار وابستگى دارد، اگر صرف انتشار كتابى در رد تشيع شد، محض رضاى خدا و علاقه به تسنن نيست و غرض خبيثى را دنبال مىكند. عكس قضيه هم صادق است. اگر ديديم عواملى در جامعه شيعى، مشغول تحريك و برانگيختن حساسيت نسبت به برادران اهل سنت يا مقدسات آنها هستند، اگر حمل بر كجسليقگى و بدفهمى نكنيم، بايد بدانيم كه قطعا دست دشمن است. دشمن از كجسليقه نيز بيشترين استفاده را مىكند. 4
خيلى مراقب باشيد كه نفوذىهاى دشمن، پرچمهاى اختلاف را بلند نكنند. هر پرچم اختلافى كه بلند شد، شما آن را متهم كنيد كه نفوذى دشمن است؛ هر چند خودش نداند. 5