45اگر بخواهيم معناى عام و جامعى براى شفاعت با توجه به گونه‌هاى مختلف آن ارائه دهيم، بهتر اين است كه بگوييم:
شفاعت همان واسطه شدن در درگاه الهى است. و اين گروه‌ها - اشخاص و يا افعالى كه در روايات به عنوان شفيع مطرح شده‌اند - هر يك به نوبه خود مجرايى از مجارى فيض بارى‌تعالى هستند و وسائط لطف و رحمت خداوندى به شمار مى‌روند. يعنى همان‌گونه كه هر يك از فيوضات الهى سبب و مجراى خاصى دارد، فيض شفاعت نيز سبب و كانال خاصى دارد.
توضيح مطلب
اگرچه ما سراسر وجود و هستى‌مان از آن خداست و در هر لحظه غرق در درياى فيض خداوندى هستيم، اما برخى فيوضات خاص الهى نيز وجود دارد كه شامل حال همه افراد نمى‌شود؛ بلكه متوقف بر يك سرى افعال اختيارى است كه هر كس موفق به انجام اين افعال گردد از آن فيوضات بهره‌مند خواهد شد. خود اين فيض‌ها نيز با توجه به تفاوت و اختلافى كه بين اين افعال - به عنوان اسباب تحصيل آن فيض‌ها - وجود دارد مختلف مى‌شوند، به گونه‌اى كه فيض خاصى كه از راه انجام يك فعل معيّن عايد انسان مى‌شود با فيض خاص عمل ديگر، تفاوت داشته و اين دو قابل جانشينى و تبديل نيستند. به عنوان مثال، فيض و ثوابى كه از راه صدقه به انسان مى‌رسد ممكن نيست از راه ديگر تحصيل شود و در كنار آن هر يك از اعمال نيك و صالح ديگر نيز سبب براى فيض خاصى هستند كه اين فيض‌هاى خاص جز از راه انجام فعل اختيارى خاص خودشان، حاصل نمى‌شوند. بر اين اساس مى‌توان گفت حتى ملائكه الهى نيز كه موجوداتى تامّ التّجرد بوده و جميع كمالات ممكنه نوع خود را بالفعل دارا هستند، از آنجا كه در كارهاى خود، مختار نيستند نمى‌توانند لذت خاصى را كه از راه انجام يك فعل اختيارى براى ما قابل درك است، ادراك نمايند.