31وجود خود مستند به يك يا چند صفت از صفات عاليه حق است كه به تناسب و اختلافى كه در ميان آنها واقع مىشود و اقتضائات حاصله از آن، وجود پيدا مىكند. خلاصه اينكه وقوع شفاعت و مرتفع شدن عقاب به واسطه آن از نظر اينكه نتيجه اسباب مختلفى مانند رحمت و مغفرت و حكم و قضا رساندن حق به حقدار و قضاوت صحيح است هيچگونه اختلاف و تغييرى در سنت جاريه حق توليد نمىكند». 1
اشكال سوم
شفاعت معروف در نزد مردم اين است كه شخص شفاعتكننده مولا و حاكم را بر خلاف ارائه خود وادار كند خواه حكمى از وى صادر شده باشد يا نه. به ديگر سخن، حقيقت شفاعت اين است كه مولا مراد و منظور خود را براى خاطر شفيع ترك و نسخ كند.
و واضح است كه اين در مورد خداوند متعال صحيح نيست چه اينكه اراده او بر طبق علم اوست و علم او ازلى ولايتغير است.
پاسخ
«در مورد شفاعت تغييرى در علم و اراده خدا حاصل نمىشود تغيير تنها در مراد و معلوم است به اين معنى كه خدا مىداند مثلاً فلان انسان حالات مختلفى بر او عارض مىشود در فلان روز بر اثر وجود شرايط و اسباب خاصى حالى را دارد كه در آن حال خداوند ارادهاى درباره او مىكند سپس روز ديگر به واسطه شرايط و اسباب ديگر حال تازهاى بر خلاف حال اول پيدا مىكند خداوند هم چيزى درباره او اراده مىنمايد». 2