33كذب و انحراف از حق

در چهار آيه، مفهوم زور مقابل حق قرار گرفته است و مصاديقى، چون كذب، مجالس باطل و .. براى آن مطرح شده است.

الف: (ذٰلِكَ وَ مَنْ يُعَظِّمْ حُرُمٰاتِ اللّٰهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَهُ عِنْدَ رَبِّهِ وَ أُحِلَّتْ لَكُمُ الْأَنْعٰامُ إِلاّٰ مٰا يُتْلىٰ عَلَيْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثٰانِ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ (حج: 30)

در اين آيه با توجه به سياق آيه و رواياتى كه در تفسير آن بيان شده، مفهوم واژه «زور» انحراف از حق است ¹ كه اصل كلى تمايل و انحراف در آن وجود دارد.

ب: (وَ قٰالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَذٰا إِلاّٰ إِفْكٌ افْتَرٰاهُ وَ أَعٰانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ فَقَدْ جٰاؤُ ظُلْماً وَ زُوراً) (فرقان: 4)

در اين آيه، «زور» به معناى كذب است كه يكى از معانى رايج اين واژه است؛ چنان‌كه علامۀ طبرسى مى‌گويد: «فَقَدْ جٰاؤُ ظُلْماً وَ زُوراً، أي: فقد قالوا شركاً و كذباً حين زعموا أن القرآن ليس من الله» ².

البته همان‌گونه كه در بحث لغوى نيز گفته شد، مفهوم كذب بر معناى اساسى «زور» (انحراف و تمايل) منطبق است.

ج: (الَّذِينَ يُظٰاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسٰائِهِمْ مٰا هُنَّ أُمَّهٰاتِهِمْ إِنْ أُمَّهٰاتُهُمْ إِلاَّ اللاّٰئِي وَلَدْنَهُمْ وَ إِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَراً مِنَ الْقَوْلِ وَ زُوراً وَ إِنَّ اللّٰهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ) (مجادله: 2)