34معرفت پيداكردن به همه ابعاد آن، يك بار همه اسلام را تجربه كنند. ¹

حتى مى‌توان آيه شريفه جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرٰامَ قِيٰاماً لِلنّٰاسِ ²را چنين معنا كرد كه حج فرصت بسيار مناسبى براى تبليغ و نشر فرهنگ اصيل اسلام، ميان تعداد درخور توجهى از مسلمانان سراسر جهان است. حيات فكرى، دينى، فرهنگى و اجتماعى انسان، همواره با ارتباطات و تبليغات پيوند داشته است. امروز كه در عصر ارتباطات به‌سر مى‌بريم، بيش از هر زمان ديگرى به اين مسئله توجه شده و سرنوشت بيشتر جريان‌هاى فرهنگى - اجتماعى جوامع، به ارتباطات وابسته گشته است. ³

د) پيشينه ابعاد تبليغى حج در اسلام

آشنايى با آموزه‌هاى دينى و انتقال آن به نسل‌هاى بعدى، هميشه مورد توجه رهبران دينى از صدر اسلام تاكنون بوده است. ايام حج، هم بستر مناسبى براى آگاهى يافتن زائران از معارف اسلام است و هم ابزار مناسبى براى انتقال آن معارف به ديگر افراد در مناطق دور و نزديك مى‌باشد.

جنبه تبليغى حج، از همان ابتداى تشريع حج با آن همراه بود. پيام‌رسانى و انتقال انديشه، در سيره عملى پيامبر اكرم(ص) و ائمه اطهار(عليهم السلام) به خوبى مشاهده مى‌شود. پيامبر(ص) در مدت سيزده سال اقامت خود در مكه، با نمايندگان و سران قبايلى كه از اطراف مكه براى انجام دادن مناسك حج به مكه مى‌آمدند، تماس برقرار مى‌كرد. همچنين ايشان در حجةالوداع، در مواقف متعددى خطبه خواند و گردهمايى حج را ابزارى براى ارائه و انتقال معارف دين و تقويت شناخت راه حق و گسترش فرهنگ اسلام قرار داده است. ⁴