36ديناميكى است كه در قالب يك منظومه منسجم با مفصل‌بندى دقيق است كه همه ابعاد فردى و اجتماعى، دنيايى و آخرتى، مادى و معنوى، ملى و بين‌المللى را مورد توجه قرار داده‌اند. از اين‌رو، بايد در انديشه مقام معظم رهبرى جست‌وجو كرد كه چه عاملى موجب به كار بستن اين رهيافت و روش شده است. قبل از ورود در بحث ايشان، لازم است به پيشينه اين رهيافت در ميان متفكران اسلامى اشاره شود. به اعتقاد برخى از روش‌شناسان، در تاريخ انديشه اسلامى، اولين‌بار الگوى جامع رهيافت جامع‌نگر و تكثر روش‌شناختى را صدرالمتألهين شيرازى در مكتب حكمت متعاليه طراحى و ارائه نمود 1 و پس از ايشان بسيارى از متفكران اسلامى اين روش را در پيش گرفتند. از ميان همه متفكران، حضرت امام خمينى رحمه الله 2، علامه سيد محمدحسين طباطبايى و آيت‌الله شهيد مرتضى مطهرى 3 موفقيت‌هاى فراوانى را در اين ميدان كسب كرده‌اند.
اجتهاد دينى روشى جامع نگر
با جست‌وجو در انديشه‌هاى مقام معظم رهبرى روشن مى‌شود كه در ميان روش‌هاى موجود در باب توليد علوم انسانى، ايشان اهتمام ويژه‌اى به روش «اجتهاد دينى» دارند كه قسمتى از آن در دانش فقه به كار گرفته مى‌شود. اما ايشان با بازسازى و توسعه اجتهاد فقهى، فهمى جامع و روش‌شناختانه به اجتهاد دارند و آن را از انحصار فقه خارج مى‌كنند و چونان منطق گفتمان دينى مطرح مى‌كنند. از اين‌رو، به جرئت مى‌توان از آن به «اجتهاد دينى» ياد كرد. از سوى فقها و علماى اسلام تعاريف مختلفى براى اجتهاد نقل شده است 4؛ اما براساس نگرش و روش مقام معظم رهبرى، مى‌توان