62 درآميزد كه نجات و رستگارى، از آنِ انسان خاشع و منقاد است. اگر خداى سبحان با دو اسم «كبير» و «عظيم» بر سالك زائر تجلى كند، او كبر خويش را از دست داده، قلبش مطيع و منقاد مى‌شود و در اين صورت دو جامه احرام بر او برازنده مى‌گردد». 1
پوشش احرام گرچه براى حاجى، فرود است، در دل آن، فراز نهفته است؛ و گرچه او را به حضيض ظاهر مى‌نشاند، در نهادش اوج دل‌انگيز تعبيه دارد. احرام به حاجى فروتنى مى‌بخشد، تا او را از دل فروتنى و شكستگى به شكوه و جلال برساند، و به او بندگى مى‌آموزد تا وى را در اثر بندگى، آينه‌دار پروردگارش نمايد.
امام صادق(ع) مى‌فرمايد:
العُبُودِيَّةُ جَوهَرةٌ كُنْهُهَا الرُّبوبِيّة، فَما فَقَدَ مِنَ الْعُبُودِيّةِ وُجِدَ في الرُّبُوبِيّةِ، و ما خَفِي عَن الرُّبُوبِيّةِ اصيبَ في الْعُبُودِيةِ. 2
عبوديت و بندگى خداوند، گوهرى است كه حقيقت آن، رسيدن به ربوبيت و پروردگارى است. پس بنده هرچه در اثر عبوديت [از لذات و رفاه] از دست مى‌دهد، در مراحل بعدى كه به‌سوى ربوبيت مى‌رود آنها را خواهد يافت و هرچه از ربوبيت [كه براى بنده] پنهان است، در عبوديت ظاهر مى‌شود.
دكتر شريعتى مى‌گويد:
هميشه عادت كرده‌ايم در فراز، در صعود، در حركت به‌سوى بالايى، بلندى، به عظمت برسيم؛ به‌ويژه وقتى عظمت، خدايى است، وقتى سخن از ملكوت الهى است كه البته اينجا برعكس، هرچه پايين‌تر مى‌روى، هرچه از بلندى فروتر مى‌آيى، به خدا نزديك‌تر مى‌شوى! يعنى كه در فروتنى و خشوع است كه به شكوه و جلال مى‌رسى؛ يعنى كه از بندگى به بلندى؛ يعنى كه خدا را