58با درنگ در سلسله اسناد احاديث، جايگاه حديثى حمزه بن قاسم و مشايخ و شاگردان او مشخص مىشود. حمزه بن قاسم از سعد بن عبدالله، محمد بن اسماعيل البرمكى، حسن بن متيل، جعفر بن محمد بن مالك الفزارى و على بن جنيد الرازى روايت نقل مىكند. از سويى تلعكبرى، على بن محمد القلانسى، حسين بن ابراهيم بن احمد بن هشام المؤدب، على بن احمد بن محمد الدقاق از او روايت نقل مىكنند. 1
ميرزا محمدعلى اردوبادى كه كتابى درباره شخصيت حمزه بن قاسم به نام «المثل الأعلى» در 1360 قمرى نگاشته است، 2درباره ابىيعلى چنين مىنويسد:
ابويعلى از علماى اهل بيت و يگانهاى برجسته از خاندان وحى و سروى بلند و افراشته در بوستان بنىهاشم است. او از مشايخ روايت بود و علماى بلاد براى بهرهورى از علوم اهل بيت (ع) نزد وى مىشتافتند.
مدفن حمزه
مزار حمزه بن قاسم در جنوب شهر بزرگ حله، در منطقه «مدحتيه» از توابع «مزيديه» واقع است. اطراف حرم مسكونى بوده و به نام «حمزه» يا «حمزة الغربى» معروف است. اين مزار باشكوه و معروف با گنبد، ضريح، رواق و صحن بزرگ، زائران بسيارى را پذيراست. 3پيشتر اين گمان وجود داشت كه اين حرم از آنِ حمزه بن موسى الكاظم (ع) است وليكن توجه به اين مزار و اختصاصش به ايشان، با حكايتى ارتباط دارد كه برخى از محدثان و انديشمندان بنام بدان اشاره كردهاند؛ 4از جمله ميرزا حسن نورى ماجرا را اينگونه نقل مىكند:
آقا سيد مهدى قزوينى طاب ثراه از والد خود نقل مىكند: خبر داد والد ماجدم كه ملازمت داشتم به بيرون رفتن به سوى جزيره كه در جنوب حلّه است و بين دجله و فرات مىباشد، جهت ارشاد و هدايت عشيرههاى بنىزبيد به سوى مذهب كه همه ايشان به مذهب اهل سنت بودند و به بركت هدايت والد قدس سرّه همه برگشتند به سوى مذهب اماميه ايّدهم الله و به همان نحو باقى هستند تاكنون و ايشان زياده از دههزار نفرند.
فرمود در جزيره مزاريست معروف به قبر حمزه بن موسى الكاظم (ع) و مردم او را زيارت مىكنند و براى او كرامات بسيار نقل مىكنند و حول آن امامزاده، قريهاى است مشتمل بر صد خانوار تقريبا. پس من مىرفتم به جزيره و از آنجا عبور مىكردم