166
فعاليت‌هاى فرهنگى عتبه
دركنار فعاليت‌هاى عمرانى كه بيشتر آن، به دست شيعيان ايرانى در حال اجراست، فعاليت‌هاى فرهنگى متعدد و متنوعى از سوى آستان مقدس علوى در حال انجام است و طراحى و اجراى غالب آن نيز بر عهده متصديان عراقى حرم مى‌باشد كه بى‌شك مى‌توان در اين بخش، زمينه همكارى عالمان، فرهيختگان و فرهنگيان را مهيا نمود. اهم فعاليت گسترده و قابل ستايش بخش فرهنگى حرم به قرار ذيل است:
1. منشورات:
مهم‌ترين نشريه حرم «الولايه» نام دارد كه وظيفه خبررسانى را عهده‌دار است. اين نشريه به زبان عربى و به صورت رنگى منتشر شده و گاه با ضمائمى در مناسبت‌هاى رسمى يا با مخاطب كودك و نوجوان منتشر مى‌شود. آستان، در كنار انتشار نشريه، به چاپ كتاب‌هاى متعددى مرتبط با اميرمومنان (ع) و نجف اشرف اقدام كرده است. بازنشر نشريات قديم نجف نيز از تلاش‌هاى ارزشمند حرم است.
2. به‌سازى مدفن عالمان:
حرم اميرالمؤمنين (ع) از ديرباز مدفن عالمان بزرگ و گران‌قدر شيعه بوده كه در حجره‌ها و رواق‌هاى آستان علوى مدفونند و مشتاقان بسيارى را براى زيارت و خواندن فاتحه جذب مى‌كنند؛ اما متأسفانه در دوره رژيم بعثى، آثار بسيارى از اين آرامگاه‌ها از بين رفت و بيشتر سنگ‌نبشته‌هاى قبور كه نام صاحب قبر برآن نقش بسته بود، ناپديد شد. مديريت حرم ضمن بازسازى و به‌سازى اين قبور، بر روى مزار برخى از شخصيت‌ها سنگ مرمر قرار داده و تصاوير اين شخصيت‌ها نيز به صورت «تصوير نقاشى» بر مزار آنان نصب شده است. نگارنده در حجره 21 كه مزار ميرزاى نايينى در آن قرار دارد، سنگ قبر مرمرين و تصوير زيباى او و فرزند ارشدش را مشاهده كرده است. حجره مزار مقدس اردبيلى نيز بازسازى شده و به صورت راهرو، همچون راهرو مزار علامه حلّى تبديل شده است.
3. رونق درس و بحث:
آمد و شد طلبه‌ها و اساتيد بعد از نماز صبح تا ساعات پايانى شب، رونق علمى خاصى به حرم داده بود و نشان از نشاط و شكوفايى حوزه داشت. «مسجد عمران بن شاهين» و «مسجد خضراء» از اماكن درسى شمرده مى‌شود. در برخى از حجره‌ها نيز جلسات درس با جمعيت محدود برقرار بود. امروزه «مدرسه غرويّه» با بنايى