29خواهيد يافت و نافرمانى‌اش نكنيد كه پشيمان خواهيد شد». ¹

در حديث حُمران، از امام رضا(ع) آمده است: «رفيق راستين هركس، عقل اوست و دشمنش نادانى او». ²

عبدالله بن سِنان گويد:

به امام جعفر صادق(ع) عرض كردم: «فرشتگان برترند يا آدميان؟» امام(ع) فرمود: «اميرمؤمنان على(ع) در پاسخ به چنين سؤالى فرمود: خداى تعالى در وجود فرشتگان عقل را بدون شهوت قرار داد و در چهارپايان شهوتِ بدون عقل، و در وجود آدميان هر دو را نهاد. هر كه عقلش بر شهوتش چيره شود، از فرشتگان برتر است و هر كه شهوتش بر عقلش غلبه كند، از حيوانات بدتر و پست‌تر است». ³

تأييد اين سخنان در كلام خداى تعالى آنجاست كه مى‌فرمايد: إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللّٰهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لاٰ يَعْقِلُونَ ؛ «بدترين جنبندگان نزد خدا، افراد كر و لالى هستند كه انديشه نمى‌كنند». (انفال: 22)

و مى‌فرمايد:

وَ لَقَدْ ذَرَأْنٰا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لاٰ يَفْقَهُونَ بِهٰا وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لاٰ يُبْصِرُونَ بِهٰا وَ لَهُمْ آذٰانٌ لاٰ يَسْمَعُونَ بِهٰا أُولٰئِكَ كَالْأَنْعٰامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولٰئِكَ هُمُ الْغٰافِلُونَ (اعراف: 179)

به يقين، گروه بسيارى از جن و انس را براى دوزخ آفريديم؛ آنها دل‌ها (عقل‌ها)يى دارند كه با آن [انديشه نمى‌كنند و] نمى‌فهمند و چشمانى كه با آن نمى‌بينند و گوش‌هايى كه با آن نمى‌شنوند؛ آنان همچون چهارپايانند؛ بلكه گمراه‌تر. اينان همان غافلانند.