20مستقيم مسير تاريخى هجرت پيامبر اسلام حضرت محمد(ص) است. هجرتى كه سرنوشت بشريت را تغيير داد و آغاز حقيقى تاريخ انسان است. او با صرف مدت طولانى به بررسى تجربى مسير هجرت پرداخته است؛ و سرانجام پس از تلاش شبانه‌روزى و مطالعه همزمان متون تاريخى و جست‌وجوى نقاط مسير هجرت در مسير بين مكه تا مدينه؛ كوشيده است تا قطعات مسير هجرت پيامبر كه سابقه باستانى طولانى نيز دارد و در متون گذشته به آن راه انبيا مى‌گفته‌اند را پيدا نموده و مشخص كند. به ادعاى عاتق اين نخستين تلاش موفق براى تعيين مسير حقيقى راه هجرت است. با توجه به اينكه منابع تاريخى و جغرافيايى به‌ويژه منابع اصلى جغرافيايى كه سخن از حديث هجرت به‌عنوان يك پديده جغرافيايى دارند، چندان مورد توجه عاتق قرار نگرفته است.
بنابراين در تحقيق و ترجمه اين كتاب، به منابع جغرافيايى و تاريخى و سيره به‌ويژه سيره ابن اسحاق كه در ذيل واژه حديث هجرت بارها نقاط مسير هجرت را از ابتداى سفر پيامبر تا ورود و استقرار در مدينه را ذكر كرده‌اند، مراجعه شده و تحقيقات عاتق در مورد مسير با اين منابع جغرافيايى تطبيق داده شده و مورد بررسى قرار گرفته است. در اين تحقيق مستندات عوارض متعدد جغرافيايى كه نويسنده به آنها اشاره كرده است و برخى از آنها را توصيف نموده، مورد توجه قرار گرفته است. تحقيقات و تعليقات مترجم در ضمن ترجمه متن كتاب در قالب مقدمه و دو ضميمه و پانويس‌هاى متن اصلى ارائه گرديده است، نوشته حاضر ترجمه و تحقيق و نقد و تطبيق مسير هجرت پيامبر براساس يافته‌هاى عاتق بن غيث بلادى در كتاب على طريق الهجره است.
تحقيق در مورد مسير هجرت پيامبر اكرم(ص) از جايگاه خاصى در بين پژوهش‌هاى تاريخى برخوردار است؛ زيرا اين حركت تاريخى آغاز جريان تاريخ‌نگارى جوامع اسلامى است، با اين هجرت حركت تاريخى اسلام از منطقه حجاز آغاز شد.