53اما ساختن گنبد و بارگاه بر مزار صالحان و پاكان، علاوه بر احترام به آنان، براى استراحت زائران و عبادت كنندگان است كه از راه‌هاى دور و نزديك مى‌آيند و هنر اسلامى و شكوه ان را نمايش مى‌دهد و نيز نوعى تعظيم شعائر 1 به شمار مى‌آيد.
همچنين از مصاديق آيۀ مباركه «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللّٰهُ أَنْ تُرْفَعَ وَ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ ...» 2 مى‌باشد؛ زيرا دراين مكان‌ها زن و مرد به ذكر خدا و نماز و نيايش حق مشغولند.
روايات متعددى نيز از سنى و شيعه در پاداش و تشويق تعمير و ساختن قبور پيشوايان اسلام نقل شده است.
پيامبر(صلى‌الله و عليه وآله) و امامان معصوم و صالحان بعد از رحلت و شهادتشان، در حكم زندگانى مى‌باشند و از ارواح بلندشان درخواست وساطت براى روا شدن حاجات مى‌شود و حتى نوعى حيات برزخى برتر از شهدا براى آنان گفته‌اند؛ 3«وَ لاٰ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللّٰهِ أَمْوٰاتاً بَلْ أَحْيٰاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ» . 4
احاديث بسيارى از علماى شيعه و سنى نقل شده كه پيامبر(صلى‌الله و عليه وآله) و امامان (عليهم السلام) سخن و سلام‌ها را مى‌شنوند و از دور و نزديك، جواب مى‌دهند و حتى اعمال امت بر آنان عرضه مى‌گردد 5 ونيز پيامبر (صلى‌الله و عليه وآله) با اجساد مردۀ مشركان در كنار چاه «بدر» سخن گفت و در جواب «عمر» فرمود: «والذى نفس محمد بيده ما انتم باسمع لما اقول منهم؛ سوگند به آن كه جان «محمد» دردست اوست، شما نسبت به آن چه مى‌گويم از آنها شنواتر نيستند 6 و همچنين امام على(عليه السلام) با كشتگان جنگ «جمل» 7 سخن گفت و نيز در مجامع روايى مى‌خوانيم:
«واعلم ان رسلك و خلفائك احياء عندك يرزقون يرون مكانى و يسمعونى كلامى...». 8
زيارت در لغت
زيارت، از ماده «زور» به معناى قصد، ميل، انحراف، ديدار، بالاى سينه و ملاقات با سينه را گويند. اين واژه در قرآن در دو جا آمده است: آيۀ 2 تكاثر و آيۀ 17 كهف و مراد از «قول زور» در آيۀ 30 حج و آيۀ 4 فرقان، سخن منحرف از حق، دروغ و گفتار ظالمانه مى‌باشد. 9 و در اصطلاح، نوعى انس و تمايل قلبى، همراه با حركت حسى و تكريم و تعظيم مزور مى‌باشد و شايد مرحلۀ نهايى آن عشق واطاعت از زيارت شونده و همانند او شدن درعقيده و عمل باشد 10 و در حديث آمده است: «اللهم اجعلنى من زوارك؛ خدايا! مرا از قصد كنندگان و پناهندگان درگاهت قرار بده». 11
زيارت در اسلام
زيارت و احترام شخصيت‌هاى علمى، انقلابى، مكتبى و ملى، درتمام ملت‌ها و امت‌ها وجودداردو يك اصل فطرى و عقلائى است و در تمام ادوار زندگى بشر به چشم مى‌خورد و اسلام از آن جا كه دينى جامع است و پاسخ‌گوى تمام تمايلات انسان مى‌باشد، اصل زيارت را به دور از خرافات جاهلى و تحريفات شرك آلود، براى پيروان خود بيان كرده است. احاديث فراوان، متواتر و متنوعى در كتاب‌هاى شيعه و سنى در اين باره آمده است.
نگارش صدها كتاب از اهل تسنن و تشيع در آداب و احكام زيارت، همه حاكى از اهميت زيارت و نقش سازنده و مؤثر