80
مالكيه؛ مصلحت معتبر است و بر خبر واحد مقدم. 1يادآورى:
مصالح مرسله، از مباحث بسيار حساس و مزّال اقدام است كه امكان سوء استفاده از آن، به ويژه به وسيلۀ سياستمداران وجود دارد، لذا در كتب اصول مفصّل به اين بحث پرداخته‌اند. ظاهريه هم مانند اماميه به شدت آن را مردود مى‌شمارند.
17. سدّ ذرائع و فتح ذرائع
مذاهب اسلامى و اهل سنت (جز مالكيه)؛ به صورت موجبه جزئيه و فى الجمله، سدّ ذرائع و فتح ذرائع را پذيرفته‌اند، اگرچه در گستره و حدود آن اختلاف نظر دارند ولى در اين كه اين دو، نزد آن‌ها از اصول مستقل باشد، محلّ تأمل و ترديد است. اماميه آن‌ها را مستقل نمى‌شمرند؛ همانطور كه ظاهريه منكر آن هستند.
مالكيه؛ سدّ ذرائع و فتح ذرائع، دو اصل از اصول اساسى و اختصاصى اين مذهب شمرده مى‌شود.
يادآورى:
سدّ ذرائع و فتح ذرائع، بيش از هر چيز با مسأله نيت در عمل و هدف و مقصود از آن مرتبط مى‌شود و مقصود از آن، كارى است كه وسيله براى كارى ديگر قرار گيرد.
اگر وسيله براى حرام باشد، با اصل سدّ ذرائع حرمت ثابت مى‌شود و اگر وسيله براى واجب باشد، با اصل فتح ذرائع وجوب آن به اثبات مى‌رسد. 2