75
يادآورى:
1. از ميان مذاهب عامه، ظاهريّه نيز به شدت منكر حجيت قياس مىباشند.
2. اهل بيت عليهم السلام در روايات متواتر خطرات عمل به قياس را يادآور شدهاند. 1
9. استحسان
اماميه؛ اعتبار ندارد.
حنبليه؛ استحسان معتبر است و با آن، از قياس عدول مىشود.
حنفيه؛ استحسان در شعاعى وسيع معتبر است، حنفىها بيش از ديگر مذاهب عامه، به استحسان تمسك مىجويند.
شافعيه؛ استحسان اعتبار ندارد و «من استحسن فقد شرّع».
مالكيه؛ الاستحسان: تسعة اعشار العلم. 2يادآورى:
دربارۀ استحسان تعريفهاى مختلف وجود دارد؛ از جمله: «العدول بحكم المسأله عن نظائرها لدليل خاص شرعى» يا «ما يستحسنه المجتهد بعقله» يا «دليل ينقدح فى نفس المجتهد لايقدر علىالتعبير عنه». به نظر اماميه در صورتى كه سند استحسان دليلى محكم و معتبر باشد، حجت است ولى در اين صورت نيز استحسان اصلى مستقل در قبال ساير اصول نيست. ظاهريه هم منكر حجيت استحسان مىباشند و آن را شهوت وضلالت مىنامند. 3