74

7. اجماع

اماميه؛ در صورت كشف از سنّت معتبر مى‌باشد.

حنبليه؛ اجماع به معناى اتفاق رأى جمع، دروغ است ولى به معناى عدم علم به خلاف، معتبر است.

حنفيه؛ معتبر است.

شافعيه؛ تحقق «علم به اتفاق» ناممكن است و «عدم العلم بالخلاف» اجماع محسوب مى‌شود ولى اجماع اهل مدينه معتبر نيست.

مالكيه؛ اجماع، به اتفاق اهل مدينه محقق مى‌شود و اين اجماع اعتبار دارد. ¹

8 . قياس

اماميه؛ اعتبار ندارد و عمل به آن، مورد انكار و نهى شديد اهل بيت عليهم السلام است.

حنبليه؛ در صورت ضرورت و در ظرف فقدان نص و قول صحابى و حديث مرسل به آن عمل مى‌شود.

حنفيه؛ معتبر است و در مواردى بر اخبار آحاد نيز مقدم مى‌باشد. به نظر برخى از حنفيه صرف شباهت در اوصاف كافى بر جواز قياس است.

شافعيه؛ مذهب شافعى در اعتبار قياس حد وسط ميان مذهب حنفى ومالكى محسوب مى‌شود. اگر علت مضبوط باشد در صورت فقدان خبر واحد حجت است.

مالكيه؛ در صورت فقدان ادله از كتب، سنت، اجماع و قول صحابى، قياس معتبر است.