37بود وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ . ¹ سپس اين دعوت توسعه پيدا كرد و شامل اهل مكه و هر كسى كه اطراف آن است يعنى اهل جزيرة العرب شد. اين مرحلۀ از دعوت در آيه مذكور بيان شده است. در گام سوم دعوت پيامبر بيشتر پيدا كرد و شامل اعراب شد قُرْآناً عَرَبِيًّا لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ² و در آخرين مرحله محدودۀ نبوت و رسالت كل جهانيان تا قيام قيامت را شامل شد. إِنْ هُوَ إِلاّٰ ذِكْرىٰ لِلْعٰالَمِينَ . ³ بنابراين آيه‌اى كه مربوط به ام‌القرى بود مرحلۀ دوم ابلاغ دعوت پيامبر را در برمى‌گرفت. همچنين از اين آيه به دست مى‌آيد كه يكى از اهداف نزول وحى انذار است، تا مردم به راه درست و صراط مستقيم بروند.

تفسير كشف الاسرار ذيل همين آيه علت نامگذارى مكه به ام‌القرىٰ را اين‌گونه بيان مى‌كند كه چون مكه شريف‌ترين سرزمين‌هاى روى زمين است و به همين لحاظ زمين از اين نقطۀ عالم گسترش يافته، مكه منشأ و اصل عالم است. لذا اصل تمامى شهرها مكه است. ⁴

آيه دوم تقريباً مشابه آيه سابق است و به مسألۀ نزول كتاب و وحى و همچنين مسأله انذار اشاره مى‌كند.

وَ هٰذٰا كِتٰابٌ أَنْزَلْنٰاهُ مُبٰارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرىٰ وَ مَنْ حَوْلَهٰا وَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ هُمْ عَلىٰ صَلاٰتِهِمْ يُحٰافِظُونَ . ⁵

«اين است كتاب مباركى كه نازل كرده‌ايم، تصديق كنندۀ چيزى است كه پيش از آن نازل شده است. تا با آن مردم ام‌القرىٰ و مردم اطرافش را بيم دهى. كسانى