45زندگى امام حسين (ع)، عبادت و انفاقهاى شبانه در زندگى امام سجاد(ع)، علم و دانايى در زندگى امام باقر(ع) و امام صادق(ع)، صبر و استقامت درزندگى امام كاظم(ع) و... بيش از همه جلوه كرد تا مجموع فضيلتها در زندگى همه ائمه شناخته شود.
اين عوامل و برخى عوامل ديگر سبب شدند كه پرداختن به نماز و عبادت در زندگى برخى امامان بسيار نقل شود و در زندگى برخى ديگر كمتر گزارش شود. ترديدى نيست كه نماز و انجام نافلههاى شبانه روز در زندگى امامان محور اصلى بوده وتمام آنها بى استثناء شبانگاه به عبادت مىپرداختند.
دليل اين مطلب افزون بر گزارشهاى تاريخى، آيات قرآن است كه درباره عبادتهاى شبانه رسول خدا (ص) رسيده است.
يٰا أَيُّهَا الْمُزَّمِّلُ. قُمِ اللَّيْلَ إِلاّٰ قَلِيلاً. نِصْفَهُ أَوِ انْقُصْ مِنْهُ قَلِيلاً. أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً. إِنّٰا سَنُلْقِي عَلَيْكَ قَوْلاً ثَقِيلاً. إِنَّ نٰاشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قِيلاً. إِنَّ لَكَ فِي النَّهٰارِ سَبْحاً طَوِيلاً. وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلاً. رَبُّ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لاٰ إِلٰهَ إِلاّٰ هُوَ فَاتَّخِذْهُ وَكِيلاً. 1
گرچه مخاطب مستقيم اين آيات رسول خداست، اما امامان معصوم نيز به دليل مسؤوليت الهى و جايگاه معنوى خود و برابرى با پيامبر، همين وظيفه را داشتهاند و بيشترين ساعات شب را به نماز و عبادت و تلاوت قرآن مىپرداختهاند.
از سوى ديگر، خداوند در قرآن دستورداده است كه به رسول خدا اقتدا كنيد. نخستين افراد بلكه تنها كسانى كه به تمام و كمال به رسول خدا (ص) اقتدا كردند، ائمه معصومين (ع) بودند. آنها از چند جهت مصداق كامل اين آيات مىباشند: