25بسيارى از اهل آن كارها در دين خود صالح كامل نباشند، به حيثى كه عادل به حساب نيايد، ولى در عين حال خداوند دين را به آنها تأييد كرده باشد، همانگونه كه در حديث آمده: (همانا خداوند اين دين را به مرد فاجر تأييد مىكند). اين روايت را بخارى تخريج نموده است. پس قرنهاى اول - بنابراين بيان - بهترين قرنها هستند؛ به جهت تثبيت قواعد اسلام در آنها، نه به جهت صَلاح هر فرد در دين و كمال عدالتش. و اين بر فرض صحت حديث (خير القرون) است، و خدا داناتر مىباشد.
لزوم رعايت اعتدال هنگام مواجهه با مشكلات
هجوم عقايد غيراسلامى وورود آنها به حوزههاى علمى ونيز ورود فلسفههاى گوناگون از هند، يونان وايران باعث شد تا امثال احمد بن حنبل به اين فكر برآيند كه سلفىگرى وتعبّد نسبت به فهم سلف را زنده كرده وعقلگرايى را بزدايند، و فرار از افراط وافتادن در تفريط در مسائل عقلانى واعتقادى است كه متأسفانه هميشه انسانها به آن مبتلا بودهاند؛ يعنى براى مقابله با افراطىگرى برخى از افراد، عدهاى ديگر در تفريط افتادند؛ همانگونه كه در مسئله جبر وتفويض نيز مشاهده مىنماييم. اين تفريطگرى احمد بن حنبل اشكالاتى دارد كه در ذيل به آن اشاره مىكنيم:
1. تنها راه براى جلوگيرى از نفوذ فرهنگ وعقايد بيگانه وانحراف فكرى مسلمانان، تعطيل عقل ورجوع به فهم ديگران نيست، بلكه بايد براى مسائل اعتقادى، فلسفه ومبانى كلامى ترسيم نموده وعقلانيت