24
تلك المآثر غير صالح في دينه صلاحاً كاملاً، بحيث انّه لايعتبر عدلا، و هو مع ذلك قد ايّد الله به الدين، كما في الحديث: (انّ الله ليؤيّد هذا الدين بالرجل الفاجر)، اخرجه البخاري. فكانت القرون الأولى على هذا خير القرون، لتثبيتها قواعد الإسلام بالجهاد لا لصلاح كل فرد في دينه و كمال عدالته. و هذا على فرض صحة الحديث: (خير القرون)، والله اعلم. 1
و اما حديثى كه از عمران بن حصين روايت شده [كه پيامبر(ص) فرمود]: (بهترين قرنها قرن من است سپس كسانى كه بعد از آنان مىآيند...) اين حديث بر فرض صحتش، كلامى است بر تمام قرن نه هر فرد از افراد آن. پس معناى آن شيوع صَلاح بين اين سه قرن نسبت به ديگر قرون است، و دلالت ندارد بر صَلاح هر فرد از افراد سه قرن. و تنها افاده مىكند اين را كه صالحان در اين سه قرن از صالحان در غير آن بيشترند، و كثرت صالحان در اين سه قرن فضيلتى است كه به تمام اين قرنها نسبت داده مىشود هنگام مقايسه بين آنها و ديگر قرنها. با اينكه خيريت متعين در صَلاح و دين نيست؛ زيرا ممكن است كه قرنى به جهت آثارى كه از مصالح دينى و دنيوى به آن منسوب مىشود برترى داشته باشد، گرچه