16تعميم داد مثل القاء خصوصيت از همسر و تعميم آن به مورد زنا در ماه رمضان كه ظنّى است.
3. موارد حسن و قبح
هرگاه عقل انسان به طور مستقل و با نظر به خود عمل حكم به حسن يا قبح آن كند مى‌تواند كاشف از حكم شرع باشد، نظير استقلال عقل به قبح عقاب بلا بيان و حسن عقاب با بيان. و اين از احكام بديهى براى عقل عملى است. و نيز هر انسانى به نفس خود كه مراجعه مى‌كند درمى‌يابد كه عدل حسن و ظلم قبيح است، گرچه معتقد به شرع و شريعتى نباشد.
اين ديدگاه شيعه و معتزله است. ولى اشاعره مى‌گويند:
ذات فعل داراى حسن و قبح نيست، بلكه حسن فعل به اذن شارع بر آن به نحو وجوب يا استحباب و اباحه است و قبح آن به منع شارع از آن به نحو تحريم يا كراهت مى‌باشد...
آنان مى‌گويند:
نماز و روزه و امثال اين دو از آن جهت كه مورد امر الهى است حسن است، و در مقابل، زنا و سرقت و قتل عدوانى و به ناحق و خوردن اموال مردم به باطل از آن جهت كه شارع نهى كرده قبيح است، وگر نه هيچ فعلى نه حسن است و نه قبيح. 1