18مشغول بودند. 1
آزادى عقيده و بيان را اگر جوهر و نقطۀ قوت دعوت دينى پيامبر بدانيم، به هيچ روى، مجاز به انحصار آن به زندگى سياسى جامعه مردان نخواهيم بود. مدينة النبى به عنوان مدل و تراز يك جامعه اسلامى، حداقل چنين انحصارى را طرد مى‌كند و محدوديتى براى فعاليت سياسى زنان قايل نشده است؛ ولى طبيعت زنان و كاركردهاى خاصّ ناشى از آن و عرف و فرهنگ جوامع، مانع دخالت بيشتر زنان در امور سياسى در حكومت پيامبر و پس از آن شده است. موارد ذيل، گوشه‌اى از نقش زنان در امور سياسى است:
الف) بيعت
بيعت از سنت‌هاى مهمّ عصر جاهلى است كه به دوره اسلامى راه يافت و مورد تأييد اسلام قرار گرفت. بيعت در اسلام، جلوه‌اى از حقّ انتخاب است كه زنان با انجام آن استقلال و مسئوليت اجتماعى خود را اعلام مى‌كنند. بيعت زنان را مى‌توان گوشه‌اى از مشاركت سياسى زنان دانست كه با شرايط و