17چنانكه عمر بن خطاب گواهى مىدهد كه ما در جاهليت، زنان را چيزى به حساب نمىآورديم؛ پس زمانى كه اسلام آمد و خداوند از ايشان ياد كرد، ما بدون آنكه زنان خود را در امرى دخالت دهيم، دريافتيم كه ايشان را بر ما حقّى است. 1
با توجه به آنچه گذشت، هر چند در صدر اسلام آنگونه كه رسولخدا(ص) مىخواست، مشاركت زنان در امور سياسى -اجتماعى تحقق نيافت؛ اما زمينهاى شد براى ابراز عقيده و بيان موضع سياسى؛ چنانكه پس از رحلت پيامبر، حضرت فاطمه(س) به حمايت از اميرمؤمنان(ع)، به انتقاد صريح از حكومت پرداخت و يا امّسَلَمه، همسر رسول خدا(ص) در ماجراى غصب «فدك» كه صحابه و بزرگان سكوت اختيار كرده بودند، شجاعانه در برابر خليفه ايستاد و از زهراى اطهر دفاع كرد. 2
اين بسترسازى، موجب شد تا برخى زنان در دورههاى بعدى، مسئوليتهايى را عهدهدار شوند؛ چنانكه «سَمراء بنت نهيك» و «شفاء بنت عبدالله» در عصر خلفا، به كار حسبه (نظارت بر بازار)