89امام صادق(ع) يكى از فلسفههاى سعى را، تجديد خاطره سعى هاجر در طلب آب دانستهاند و مىفرمايد:
انَّ ابراهيمَ لَمّا خَلَفَ اسماعيلَ بِمَكَّة عَطَشَ الصَّبي فَخَرَجَت امُّهُ حَتّي قامَت عَلَي الصَّفا فَمَضَت حَتّي انتَهَت الَي المَروَة... حَتّي صَنَعَت ذلِكَ سَبعاً فَاَجرَي اللهُ ذلِكَ سُنّة. 1
هنگامى كه ابراهيم(ع) فرزندش اسماعيل را در مكه سكونت داد بر اثر كم آبى تشنه شد ... مادرش هاجر، جهت تهيه آب به صفا و مروه رفت و هفت مرتبه بين اين دو كوه جهت پيدا كردن آب رفت و آمد كرد. خداوند همين عمل هاجر را سنت قرار داد.
د) صفا بخشيدن به روح
«كوه صفا» چنانكه از نامش پيداست، موجب تصفيه و تزكيه روح انسان مىشود و روح انسان را از گناهان پاك مىسازد. چنانكه امام صادق(ع) در حديثى فرموده است:
اذا ارَدتَ الحَجّ... وَاَصْفِ رُوحَكَ وَ سِرَّكَ لِلِقاءِ اللهِ تَعالي يَومَ تَلقاهُ بِوُقُوفِكَ عَلَي الصَّفا وَ كُن ذا مُرُوَّةٍ مِنَ الله تَقيّاً اوصافكَ عِندَ المَروَة...
هنگامى كه قصد حج رفتن كردى... و به صفا رسيدى، روح خود را براى ديدار خداوند در قيامت، تصفيه كن و با رسيدن به مروه، مروّت و جوانمردى براى خداوند پيشه ساز 2
از اين رو، بايد سعى كرد، اما با صفا و بايد كوشيد، اما با مروّت و جوانمردى.
8. فلسفه هروله در سعى
هروله؛ يعنى سينه را جلو دادن و قدمها را كوتاه و تند برداشتن و با شتاب حركت كردن است. به عبارت ديگر نوعى حركت و رفتار را كه ميان دويدن و راه رفتن است