88برخى گفته‌اند كه نماز طواف، نماز شكرانه حضور، در دربار معبود است. زيرا، زائر خانه خدا پس از انجام طواف، صاحب مقام و مرتبه شده و در حال استلام حجرالاسود با خداوند دست بيعت داده است. پس بايد در مقام ابراهيم نماز شكرانه به جا آورد. اين نماز شكرانه پيروزى در انجام وظيفه، توكل بر خداو شكر نعمت‌هاى اوست.

7. فلسفه سعى

در روايات، براى سعى، اسرار و فلسفه‌هايى ذكر شده كه در اين جا به آنها اشاره مى‌گردد:

الف) به پا داشتن ذكر خدا

رسول خدا(ص) در فلسفه تشريع بعضى از احكام حج فرموده است:

انَّما جُعِلَ الطَّوافُ بِالبَيتِ وَالسَّعيُ بَينَ الصَّفا وَالمَروَة وَ رَميُ الجِمار لاقامَةِ ذِكرِ الله لا لِغَيرِه. ¹

خداوند طواف و سعى بين صفا و مروه و رمى جمرات را جهت اقامه ذكر و ياد خود قرار داده است، نه براى غير آن.

ب) ذليل ساختن ستمگران

امام صادق(ع) درباره حكمت و فلسفه تشريع سعى فرموده است: « جُعِلَ السَّعيُ بَينَ الصَّفا وَالمَروَة مَذَلَّةً لِلجَبّارين » ²؛ «سعى بين صفا و مروه جهت ذلت و خوارى ستمگران قرار داده شده است».

هم چنين ابوبصير از امام صادق(ع) روايت كرده است كه حضرت فرمود:

ما مِن بُقعَةٍ احَبُّ الَي اللهِ مِنَ المَسعي لاَنَّهُ يُذِلُّ فيها كُلَّ جَبّار. ³

هيچ قطعه زمينى، نزد خداوند از محل سعى، دوست داشتنى‌تر نيست، زيرا خداوند هر سلطه‌گر ستيزه‌جويى را در آن خوار و ذليل مى‌كند.

ج) تجديد خاطره سعى هاجر در طلب آب