75زيرا خداوند متعال در ادامه آيه شريفه فرموده است: (عَلىٰ مٰا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعٰامِ...) نام خدا را در روزهاى مقرّر، بر چهارپايانى كه خداوند روزى آنان نموده است، به هنگام قربانى كردن ذكر نمايند. 1
سه - مراد از ذكر، همان ذبح قربانى است؛ زيرا ذبح در اينجا به همراه ذكر است و مىتوان ذكر را گفت و ذبح (قربانى) را اراده كرد. 2
همچنين در تفسير أَيّٰامٍ مَعْلُومٰاتٍ) اقوال مختلفى از مفسّران بيان شده است، اما اكثريت علما گفتهاند: مراد از أَيّٰامٍ مَعْلُومٰاتٍ) دهه اول ذىحجه است. 3 علامه طباطبايى(ره) ايام معلومات را به ايام «تشريق» (روزهاى 11-13 ذىحجه) تفسير كرده است؛ زيرا در روايات ائمّه اهل بيت: ايام معلومات را به همين ايام تفسير نمودهاند. 4
چنانكه در حديثى از امام باقر(ع) نقل شده است كه حضرت فرمود: مراد از أَيَّامٍ مَعْلُوماتٍ )، «ايام تشريق» است 5 و روايتى به همين مضمون از امام صادق(ع) نيز نقل شده است. 6
2. فلسفه حج در روايات
ائمّه معصومين:، به عنوان تربيتيافتگان مكتب نبوت و رسالت در طول تاريخ زندگى پربركت خويش با استفاده از شرايط و موقعيتهاى مناسب و فرصتهاى به وجود آمده، به تبيين احكام الهى پرداختهاند و به ويژه با مراجعه و پرسش اصجاب و پيروان مكتب ولايت، درباره فلسفه احكام از جمله فلسفه حج، بيانات جامع و مفصلى ارائه فرمودهاند؛ با بهرهگيرى از كلمات گهربار آن بزرگواران به گوشههايى از فلسفه حج اشاره مىنمايم: