71
عاماً. 1
به امام صادق(ع) عرض كردم فدايت شوم حدود چهل سال است كه مسايل حج را از شما مى‌پرسم و شما فتوا مى‌دهيد... (و تمام نمى‌شود) حضرت فرمود: اى زراره، خانه‌اى كه فرشتگان آن را دو هزار سال پيش از آدم(ع) زيارت كرده و بدان حج گزارده‌اند، تو انتظار دارى كه مسايل آن طى چهل سال پايان پذيرد.
از اين رو يكى از عوامل مهم و اساسى كه مى‌تواند ما را در انجام حج واقعى و مورد رضايت خداوند متعال، يارى و رهنمون سازد، توجه عميق و همه جانبه به اسرار و فلسفه و روح حج است. زيرا وقتى ما با فلسفه و اسرار حج آشنا شويم و اهداف عالى شرع مقدس را از اين فريضه بزرگ به دست آوريم ديگر، به خود اجازه نمى‌دهيم كه به انجام مراسم تشريفاتى و اعمال خشك و بى‌روح اكتفا كنيم.
آشنايى با فلسفه و اسرار حج به ما مى‌آموزد كه كدام حج، حج صورى و بى‌روح و عارى از حقيقت عبوديت است و حج مسخ شده و جاهلى است و كدام حج، حج اسلام و رسول خدا(ص) مى‌باشد. در حقيقت حجى مى‌تواند حج واقعى و حجة الاسلام باشد كه داراى آن روح عظيم و آثار گران‌قدر حج و در جهت تأمين هدف‌هاى شناخته شده آن باشد. همچنين حجى كه راه‌گشاى حج‌گزار و امّت اسلامى در مسير رسيدن به اين اسرار و نتايج عالى گردد.
از طرفى، بايد در دست‌يابى به فلسفه و اسرارحج، راهى را طى نماييم كه در مرحله عمل، مورد اطمينان و در مكتب اسلام، قابل قبول باشد؛ يعنى از همان منبعى كه احكام و مناسك حج را به دست آورده‌ايم، به جست‌وجوى فلسفه و اسرار آن باشيم. زيرا، اين روش، مطمئن‌ترين و بهترين راه دست‌يابى به فلسفه و اسرار حج است. خوشبختانه، كتاب و سنّت، ما را در اين راه به خود ما وانگذاشته‌اند، بلكه بيان احكام، بخش عظيمى از اسرار و آثار و اهداف بزرگ و حياتى حج را توضيح داده است 2.