41مصونيّت پيدا مىكنيد. چون بعضى غلط ها تدريجى و ناخواسته روى زبان انسان مىنشينند و يك وقت آدم متوجّه مىشود، كه مدّت ها عبارتى را غلط يا نارسا تلفظّ مىكرده و خودش متوجّه نبوده است.
ك) دقّت درمرثيه خوانى
شايسته است با مطالعه و مراجعه به متون و منابع معتبر و موثّق، اشعار و مراثى وزين و صحيح را انتخاب كرده و همراه داشته باشيد و به جا و به موقع از آنها بهره گيريد و هرگز مطالبى را كه از صحّت آنها اطمينان حاصل نكرده ايد، به صرف شنيدن از ديگرى بازگو نكنيد. در اين خصوص نيز شايسته است به چند نكته توجّه شود:
1. از ذكرمصيبت و مرثيه در حدّ چاشنى براى غذا استفاده كنيد و به ويژه در ايام عادى هرگز تمام وقت مجلس خود را با ذكر مصيبت پر نكنيد. شخصيّت هايى كه شما به زيارت آنها آمده ايد، مثلاً اميرمؤمنان يا امام حسين (عليهما السلام) و... فضايل و مناقب فراوان دارند، معجزات دارند، در ابعاد مختلفى از ارزشهاى والا سرآمد بشريتند، در مقاطع گوناگون تاريخ زندگى خود افتخارات بى نظير آفريده اند، اين منصفانه نيست كه فكر و ذهن زائران آنها را فقط به تلخى ها و مصيبت هاى آنان معطوف كنيم. اگر باور داريم كه آنان همواره ما را مىبينند و سخن ما را مىشنوند؛ با چه توجيهى راضى مىشويم كه همه روزه از صبح تا غروب شنوندۀ تلخ ترين خاطرات زندگى خود باشند؛ كه ما مرثيه خوانان و مدّاحان پى در پى به بهانه گرياندن زائران در گوش آن ها نيز زمزمه مىكنيم. درود و رحمت خدا به روان آن منبرى معروف تهرانى 1 باد كه وقتى در حرم حضرت سيدالشهدا (ع) از او خواستند روضه حضرت على اكبر (ع) را بخواند، از ميان جمعيّت برخاست و گفت من به شرطى در اين مجلس، ذكر مصيبت خواهم كرد، كه ابتدا پيرمردان مجلس برخيزند و زير بغل امام حسين(ع) را بگيرند و از اين جا بيرون ببرند. بعد من روضه فرزندش را بخوانم. آخر در حضور پدر كه نمىشود، مصيبت فرزند جوانش را خواند و با همين اشاره لطيف و نمكين چنان مجلس را منقلب كرد كه همگان به شدّت گريستند و مجلس اشباع شد.
2. از به كار بردن الفاظ و عباراتى كه با ادب حضور در محضر معصومين (عليهم السلام) منافات دارد پرهيزكنيد.
3. اشعارى كه حاوى اهانت به خاندان پيامبر است را با توجيه اين كه دل شنونده را بسوزانيد و بگريانيد، نخوانيد؛ به عنوان مثال هرگز حضرت زينب كبرى (سلام الله عليها) قهرمان خروشنده در مقابل يزيد و آن عارف كامل كه فرمود « ما رَأيتُ الا جَميلاً » را با عبارتى همچون ستمديده، آواره، بيچاره، كتك خورده و بلاكش توصيف نكنيد.
4. هرگز نگران گريه كردن زائر نباشيد. آن ها در اين سفر چنان عواطف سرشارى دارند، كه غالباً با شنيدن فضايل اهل بيت هم مىگريند. حتّى نگاه به در و ديوار حرمها و گنبد و ضريح اولياى دين هم اشكشان را جارى مىكند، از اين گذشته بنا بر اين نيست كه همۀ آنها با هر قيمتى كه شده، حتماً گريه كنند. آن روز كه امام صادق عليه السلام از تباكى (تشبه به گريستن) در كنار بكاء (گريستن) و ابكاء (گرياندن) نام برد، دقيقاً به اين معنا توجّه داشت كه همه مردم در همۀ شرايط به گريه نمىافتند. از اين رو فرمود:
« وَ مَن تُباكى فَلَه الجَنّة؛ كسى كه خود را شبيه گريه كننده در آورد، بهشت براى او است.» 2