38
ج) برنامه ريزى براى طول سفر
مجموعه معارفى را كه مى‌بايست در طول سفر به زائر منتقل كنيد يا حد اقل خلاصه اى از آن را در يك دفترچه همراه خود داشته باشيد. و مقاطع و فرصت هاى مناسب براى انتقال اين معارف به زائران را شناسايى كنيد و سعى كنيد در هر فرصت، بخشى از آن معارف را دراين ظروف زمانى و مكانى بريزيد. در اين سفرها اتوبوس يكى از مناسب ترين فضاها است؛ مثلاً در مرز، در توقّف هاى اضطرارى، در ايست و بازرسى ها و ... كه معمولاً مدير و راننده سرگرم رتق و فتق امور و حل مشكل هستند، فرصت را غنيمت شمرده و بخشى از همان مطالب را كه از پيش آماده شده است، بيان كنيد؛ مثلاً چند مسأله شرعى بگوييد. يا يك حديث و روايت بخوانيد يا يك مناسبت تاريخى را تعريف كنيد يا تاريخ مرتبط به مكانى را كه بايد به بازديد آن برويد، بيان كنيد يا اگر فرصت مقتضى است، نوحه اى يا روضه اى بخوانيد يا دعاى توسّل يا زيارت امين الله يا عاشورا يا حتى اگر فرصت بيش تر داريد، جامعۀ كبيره و اگر زمان مقتضى است، دعاى كميل يا ندبه و... را قرائت كنيد دراين صورت وقتى به شهرهاى زيارتى رسيديد، احساس سبكى خواهيد كرد.
د) استفاده از اوقات فراغت زائر
بكوشيد علاوه بر برنامه هاى جمعى و كلّى كه براى زائران داريد، برنامه هايى هم براى جمع هاى كوچك تر زائران داشته باشيد؛ مثلاً بخشى از تاريخ زندگى ائمه يا تاريخ نجف و كربلا و يا قبور و زيارتگاه‌هايى را كه در اين سرزمين هست، ولى در برنامه زيارتى كاروان ها نيست، براى آنان بيان و توصيف كنيد. همچنين مى‌توانيد برخى مسائل شرعى را كه معمولاً عموم مردم به آنها نيازمندند ولى از آن بى اطلاع هستند، به صورت سؤال مطرح كنيد و اگر كسى جواب درست داد به او جايزه كوچكى بدهيد؛ زيرا معمولاً مديران منابعى براى تأمين هزينه جوايز در اختيار دارند.
ه) تأكيد بر وضوى دائم
گاه براى زيارت در نقطه اى پياده مى‌شويد و كنارشما ده تا اتوبوس ديگر هم زائر پياده مى‌كنند. به زائران توصيه كنيد قبل از حركت از هتل وضو بگيرند تا در طى مسير يا توقفگاه‌ها كه معمولاً ازدحام جمعيت براى طهارت و تجديد وضو بسيار زياد است، دچار مشكل نشوند در اين صورت شما مى‌توانيد از فرصت‌هاى طول مسير يا توقفگاه‌ها براى اجراى برنامه‌هاى خود به خوبى استفاده كنيد.
و) در دسترس بودن
روحانى و يا مداح در اين سفر بايد در دسترس زائر باشد تا زائر بتواند به سهولت مطالب و نياز خود را مطرح نمايد. بنابراين حضور در كنج حرم‌ها و اشتغال به عبادت‌هاى طولانى و يا رفتن به ديدار علما و مراجع وامور ديگرى از اين قبيل در سفر تبليغى، كار صحيحى نيست؛ زيرا زائران پيوسته در طول سفر زيارتى خود با پديده‌هاى جديدى رو به رو مى‌شوند و مايلند وظيفه شرعى خود را در قبال اين پديده‌ها از شما بپرسند و تأييد شما را براى ريز و درشت كارهاى خود داشته باشند. گاهى هم دربارۀ مسائل گوناگون بين آنان اختلاف نظر پيدا مى‌شود و سخن عالمانه شما فصل الخطاب و تعيين كننده است. اگر در چنين مواقعى شما را پيدا نكنند، از شما دلگير و ناراحت خواهند شد و حضور شما در كنار آنان، به آن ها آرامش روحى خواهد بخشيد. بنا بر اين سخاوتمندانه در همۀ اوقات، خود را در دسترس زائران