39قراردهيد و هرگز از پاسخگويى به پرسش هاى اظهار خستگى نكنيد.
ز) حضور نمازهاى جماعت
زائران ايرانى شركت در نماز جماعت را دوست دارند و به آن اهمّيّت مى‌دهند. نمونۀ اين اهتمام را در مشهد يا مكّه و مدينه مشاهده مى‌شود. گاهى يك ساعت قبل از اذان در صفوف جماعت حاضر مى‌شوند و منتظر رسيدن وقت نماز و شنيدن صداى اذان مى‌مانند. شايسته است، به اين خواستۀ عمومى احترام بگذاريد و شما نيز در جمع آنان حضور پيدا كنيد در اين صورت هم به پرسش هاى آنان پاسخ مى‌گوييد و هم چنانچه به هر دليل در اقامۀ جماعت خللى پيدا شد، خودتان اگر روحانى هستيد، امامت را به عهده خواهيد گرفت و كمبود ها را پوشش خواهيد داد. درباره اقامۀ جماعت به چند نكته مهم توجّه كنيد:
1- هرگز به بهانۀ اين كه امام جماعت را نمى‌شناسيد و عدالت او را احراز نكرده ايد، از شركت در نمارجماعت خوددارى نكنيد؛ زيرا عموم امامان جماعت مورد تأييد حوزه هستند.
2- اگر در جايى امام جماعت منصوب و راتبى ندارد. از برپايى چند نماز جماعت در مكان و زمان واحد اجتناب كنيد. حتّى المقدور جمعيّت ها را در هم ادغام و ضمن احوال پرسى از روحانيون همسفر يك نفر را كه وجاهت و مقبولّيت بيشتر دارد، مقدّم سازيد و همگى به او اقتدا كنيد اين همدلى و اعتماد شما به يكديگر براى زائران بسيار زيبا و آموزنده خواهد بود.
3- اگر معمّم نيستيد هرگز حتى در صورت اصرار همراهان امامت جماعت را به عهده نگيريد؛ زيرا توجّه داريد كه اين امر خلاف فتوا فقهاست و بزرگانى چون امام (ره)، رهبرى معظم انقلاب (مد ظله العالى) و برخى ديگر از مراجع از امامت جماعت افراد غير معمّم در فضاهايى كه دسترسى به معمّمين وجود دارد، نهى كرده اند.
4- نمازهاى جماعت را كوتاه و مختصر اقامه كنيد و از طولانى كردن نماز و افزودن ادعيه و اذكار مستحبى به آن پرهيز كنيد. توجّه داشته باشيد كه نماز مسافر را خداوند از هفده ركعت به يازده ركعت تقليل داده، شما با طولانى كردن نماز اين تخفيف را جبران نكنيد!
ح) پرهيز از بر پايى دو مجلس در يك فضا
پس از اقامۀ جماعت فرصت خوبى براى سخنرانى، مدّاحى يا خواندن دعا و زيارت فراهم است ولى بايد توجّه داشته باشيد كه هرگز در يك فضا دو نفر به سخنرانى يا مدّاحى نپردازند؛ زيرا هر دو مى‌كوشند تا براى تحت الشعاع قرار دادن ديگرى صداى خود را بلند تر كنند و زائر شنونده در اين ميان نمى‌داند به صداى كدام گوينده يا مداح گوش بدهد. بنا بر اين وقتى مى‌بينيد مبلّغ ديگرى مشغول افاضه است، يا جاى مناسبى دورتر از او براى برپايى مجلس خود انتخاب كنيد يا همراه با زائران همراه خود از مطالب او استفاده كنيد.
حتى مى‌توانيد به همراهان توضيح بدهيد كه براى جلوگيرى از تداخل برنامه‌ها با كاروان‌هاى ديگر، بهتر است فعلاً از ايشان استفاده كنيم. همچنين مى‌توانيد با اشاره يا فرستادن يادداشتى به خواننده يا گوينده يادآور شويد كه بنا داريد، بعد از او شما هم انجام وظيفه كنيد و نيز اگر خودتان مشغول اداره مجلس هستيد، توجّه داشته باشيد كه بنا نيست تمام فرصت را شما به تنهايى در اختيار بگيريد و ديگران هم كه از راه هاى دور به اين فضاها مشرّف شده اند، مايلند در