55
مروه را در بطش قهر فروگذارى. سنت ما چنين است، كسى را كه روزى دولتى خواهد بود، نخست او را از جام قهر شربت محنت چشانيم. خواست ما اين است و بر خواست ما اعتراض نه، و حكم ما را مردّ نه، وضع ما را علت نه: نفعل ما نشاء ونحكم ما نريد.» 1
در تفسير كشف الاسرار دربارۀ بيت معمور به نكاتى جالب برمى‌خوريم: 2«بيت معمور خانه‌اى است در آسمان هفتم كه به حذاء عرش الهى بنا شده است، حرمت آن در آسمان مانند حرمت كعبه است روى زمين، هر روز هفتاد هزار ملك گرداگرد آن طواف مى‌كنند و در آن نماز مى‌گزارند و اين داستانى ابدى است. بيت معمور خانه‌اى در بهشت بود كه خداوند آن را براى توبه آدم عليه السلام به زمين آورد. سپس آن را به آسمان برد و به‌جاى آن روى زمين كعبه بنا شد و خداوند كعبه را هر سال با عبادات مردم آباد مى‌كند.»
3. اسرار عرفانى كعبه
جهان هستى از مبدأ واحدى آفريده شد. تنزل و تجلى وجود از واحد است، لذا مبدأ جهان هستى امر واحدى است كه عالم را براساس ارادۀ حبّى خود آفريد:
«كنت كنزاً مخفياً فأحببت أن أعرف فخلفتُ الخلق لكي أعرف» ؛
«من گنج پنهانى بودم، خواستم تا شناخته شوم، پس جهان را آفريدم تا شناخته شوم.»
بنابراين خداوند از روى حب و عشق هستى را خلق نمود. اين همان عشق نخستين است كه سرآغاز تجلى بود. به‌قول حافظ:
در ازل پرتو حسنت زتجلى دم زد
عشق پيدا شد و آتش به همه عالم زد