49حاصل آن‌كه خانه خدا به امر خدا ساخته شد، جبرئيل آن را طراحى كرد، اولين پيامبر خدا و اب‌الأنبيا در ساختن آن دخالت داشتند، كعبه در برابر خانۀ خدا در عرش است، كعبه وسيله استغفار بنى‌آدم است، فرشتگان در ساختن كعبه نظارت داشتند، كعبه قطعه‌اى از بهشت است و هركس به بهشت نظر كند، گناهانش آمرزيده مى‌شود، نوح عليه السلام با كشتى خود چهل روز به دور كعبه گشت تا سرانجام در وادى جودى سكنا گزيد. 1كعبه بعد از پيدايش در دوره‌هاى مختلف تاريخى تحولات و تطورات فراوانى به خود ديد.
كعبه در دورۀ انبياى پيشين، در عهد جاهليت، در دورۀ پيامبر صلى الله عليه و آله ، در عصر خلفا و نيز دوره‌هاى بعدى تا به امروز ادامۀ حيات داده است. در اين زمينه، كتب تاريخى مباحث مبسوطى را مطرح كرده‌اند. 2
2. اسرار نام‌هاى كعبه
نام‌هاى كعبه هم در قرآن و هم در احاديث ذكر شده است و اسرار فراوانى ذيل آنها وجود دارد. در قرآن از خانه خدا بيست بار و جمعاً در شانزده آيه ياد شده است، بدين صورت كه واژه «كعبه» دوبار، واژه «البيت» هفت بار، واژۀ «بيت» يك بار، واژه «بيت‌الحرام» دوبار، واژۀ «بيت العتيق» دوبار، واژۀ «بيتك المحرّم» يك‌بار، واژۀ «بيتى» دوبار، «بكه» يك‌بار، «مسجدالحرام» يك‌بار و «بيت المعمور» هم يك‌بار به كار برده شده است. شايان ذكر است كه در تفاسير و بعضى احاديث نكاتى در باب اسرار برخى نام‌هاى كعبه به چشم مى‌خورد كه مناسب است به آنها اشاره شود.
يك) كعبه
عنوان كعبه در دو جاى قرآن به‌كار رفته است كه عبارتند از: «جَعَلَ اللّٰهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ