80مشرق باز مى‌شود.» 1
همچنين دكتر حسن حكيم در بحث خود دربارۀ خان مصلى، با عنوان «خان مصلى اثرى تاريخى از عهد عثمانى» اين مكان را به همين صورت توصيف مى‌كند. وى در روز پنج شنبه 14 رجب 1419ق. از خان مصلى ديدن كرده است.
سفرى به خان مصلى
صبحگاه روز شنبه، چهاردهم ماه ذيقعدۀ سال 1426ق. برابر با 17/12/2005م. وارد جادۀ نجف - كربلا شديم و در يك راه فرعى ناهموار، از ميان مزار، به جاده‌اى خاكى و عريض، به محاذاۀ ديوار جنوبى كاروانسراى مصلى رسيديم. جادّۀ فرعى را ادامه داديم و به طرف راست حركت كرديم و روبه روى خان مصلى، از جهت مشرق رو به رو شديم با پشته‌هاى خاك و آثارى در گوشه و كنار، كه تشخيص ماهيت هركدام از ديگرى برايمان مشكل بود. گويا هر كدام آنها عبارت بود از طاقچه‌ها و ايوان‌هاى آجرى كه مسافران در پناهشان استراحت مى‌كردند، غذا مى‌خوردند و اسباب و چارپايانشان را مى‌بستند.
بعد از مقدارى دقت، آشپزخانۀ اين كاروانسراها را نيز توانستيم تشخيص دهيم، با يك در بزرگ و تنور و دودكش كه از بالاى تنور تا پشت بام كشيده شده بود. آثار تنور هنوز به خوبى برجاى مانده بود. روبه روى خان مصلى چندين قبر وجود داشت كه چون دربارۀ آنها از يكى از ساكنان آن محل پرسيديم، گفت: وقتى يكى فرزندان ساكنان نخستين اينجا مى‌مرد، آن را نزد اين خان دفن مى‌كردند، اما قبر نزديك به درِخان، كه پرچم سفيد رنگى آن را متمايز ساخته، از سيد مهدى ديجاوى است.
همچنين روبه روى خان، مدرسۀ ابتدايى تازه سازى به چشم مى‌خورد به نام «مدرسۀ قسطله» دروازۀ اصلى خان، به جز قسمت راست آن همه‌اش از بين رفته است. قسمت باقى مانده ديواره‌اى است آجرى كه در ميانش ايوانى كوچك به ارتفاع يك متر و نيم خود نمايى مى‌كند و اما سمت چپ دروازه، كه مقابل سمت راست قرار گرفته، كاملاً از بين رفته و گويا هنگامى كه دكتر حسن حكيم هشت سال پيش از آنجا ديدن كرده، اين قسمت برجاى بوده است.